Bất ngờ hình xăm 'thời thượng' trên xác ướp Ai Cập cổ đại

Tại địa điểm Deir el-Medina thuộc thời kỳ Tân Vương quốc (năm 1550 - 1070 trước Công nguyên), các nhà nghiên cứu Anne Austin và Marie-Lys Arnette đã phát hiện những hình xăm trên xác ướp cổ đại và những bức tượng nhỏ.

Địa điểm này có khả năng liên quan tới vị thần Ai Cập cổ đại Bes, thần bảo trợ phụ nữ và trẻ em. Nhóm nghiên cứu đã công bố phát hiện trên tạp chí Egyptian Archaeology vào tháng trước.

Deir el-Medina nằm ở bờ tây sông Nile, đối diện địa điểm khảo cổ Luxor. Bắt đầu từ năm 1922, cùng thời gian tìm thấy lăng mộ vua Tutankhamun, địa điểm đã được một nhóm chuyên gia người Pháp khai quật.

Với tên gọi Set-Ma'at dưới thời Tân Vương quốc, đây là một khu phố lớn với những con phố hình bàn cờ và nhà ở dành cho những công nhân chịu trách nhiệm xây dựng lăng mộ cho tầng lớp thống trị Ai Cập. Khi những người đàn ông rời đi nhiều ngày để làm việc thì phụ nữ và trẻ em sống ở làng Deir el-Medina.

Không có tài liệu nào đề cập đến việc xăm hình vì vậy việc phát hiện ít nhất 6 phụ nữ có hình xăm tại Deir el-Medina đã gây bất ngờ.

Anne Austin - trưởng nhóm nghiên cứu, nhà khảo cổ sinh học tại Đại học Missouri-St. Louis, cho biết: “Rất hiếm và khó tìm thấy bằng chứng về hình xăm bởi bạn cần lớp da nguyên vẹn để trần. Vì chúng tôi không bao giờ tháo vải quấn xác ướp, cơ hội duy nhất để tìm thấy hình xăm là khi những kẻ trộm mộ để lớp da lộ ra”.

Bằng chứng mới phát hiện đến từ hai ngôi mộ mà Austin và nhóm nghiên cứu kiểm tra vào năm 2019. Hài cốt người từ một ngôi mộ bao gồm xương hông bên trái của một phụ nữ trung niên. Trên lớp da còn nguyên vẹn, có thể nhìn thấy các họa tiết màu đen sẫm, tạo hình ảnh chạy dọc theo lưng dưới của người phụ nữ nếu đối xứng. Bên trái hình xăm nằm ngang là hình thần Bes và một chiếc bát, liên quan đến nghi lễ thanh tẩy sau khi sinh con.

Hình xăm thứ hai đến từ một phụ nữ trung niên được phát hiện trong một ngôi mộ gần đó. Trong trường hợp này, ảnh chụp hồng ngoại tiết lộ một hình xăm khó nhìn thấy bằng mắt thường. Bản vẽ phục dựng hình xăm cho thấy đó là hình mắt thần Horus và thần Bes mặc áo choàng lông. Cả hai hình ảnh đều có ý nghĩa bảo vệ và chữa lành. Họa tiết zigzag có thể biểu thị đầm lầy, liên quan đến dòng nước mát dùng để giảm đau do kinh nguyệt hoặc sinh con, Austin cho biết.

Đây cũng không phải là những xác ướp nữ duy nhất tìm thấy có hình xăm. Xác ướp có hình xăm đầu tiên được phát hiện ở Ai Cập vào năm 1891. Trong nhiều thập kỷ kể từ đó, 7 người khác đã được phát hiện chỉ riêng ở Dier el-Medina, bao gồm hai người được mô tả ở trên.

Một số xác ướp này có hình xăm không chỉ ở lưng dưới mà còn ở cổ và hông. Chẳng hạn xác ướp được tìm thấy vào thế kỷ 20 có phần hông được đánh dấu vĩnh viễn, hình ảnh trông giống như thần Bes của Ai Cập, vị thần bảo vệ phụ nữ mang thai.

Nhiều hình xăm trên những xác ướp này được đặt quanh hông và phần lưng dưới, được suy đoán là liên quan đến sinh sản. Các tác giả nghiên cứu cho biết "Đau thắt lưng cấp tính thường đi kèm với chuyển dạ, và trong một số trường hợp phụ nữ là kinh nguyệt".

Họ cũng tin rằng hình xăm ở lưng dưới xuất hiện đầu tiên như một cách để bảo vệ khỏi những nỗi đau của phụ nữ. Một đầm lầy dọc theo bờ sông Nile có thể là một nơi lý tưởng để phụ nữ Ai Cập đến trong thời kỳ họ mang thai hoặc hành kinh. Có khả năng những người phụ nữ cổ đại ở Ai Cập xăm hình thánh địa ở lưng dưới của họ nhằm mang lại một số sức mạnh cho bất cứ nơi nào họ đến.

Xem thêm video: Ai Cập phát hiện thêm kho báu cổ đại với hơn 100 quan tài chứa xác ướp 2.500 năm (Nguồn: VTV24).

Thiên Trang (th)