Bài chòi hát hội trăm năm

Tối 14-3, tại Quảng trường 2 tháng 4 (TP. Nha Trang), các nghệ sĩ, diễn viên Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh đã thực hiện chương trình hội bài chòi. Đây là hoạt động do UBND TP. Nha Trang tổ chức nhằm chào mừng kỷ niệm 100 năm xây dựng và phát triển TP. Nha Trang (1924 - 2024), 15 năm Nha Trang được công nhận là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Khánh Hòa (2009 - 2024).

Các nghệ sĩ, diễn viên Nhà hát Nghệ thuật truyền thống tỉnh trong vai trò của những anh Hiệu, chị Hiệu.

Đến với hội bài chòi, người dân và du khách được hòa mình vào những lời ca, làn điệu bài chòi đặc sắc của người dân khu V. Ở đó, NSƯT Ái Ly với giọng ca ngọt ngào đã gửi tới khán giả làn điệu bài chòi đặt lời mới mang tên “Khánh Hòa quê em”. Trong đó, có những câu hát về Nha Trang nghe thật tha thiết: “Đường về quê mình qua cầu Xóm Bóng/Ghé thăm Tháp Bà, nhìn sông Cái nên thơ/Nha Trang biển ru ngàn đời bờ cát vàng ôm mối tình chung/Khúc ca lý dân chài đượm tình quê sắt son niềm tin…” .

Sôi nổi, hấp dẫn nhất là chương trình hội chơi bài chòi. Giữa khoảng sân rộng, có 9 chòi mái lá được dựng lên, chính giữa đặt ống thẻ bài. Để người chơi hiểu thêm về các quân bài, những anh Hiệu, chị Hiệu hát một đoạn giới thiệu, rồi lần lượt rút những quân bài và hô lên bằng những câu hát nghe vừa dí dỏm, hài hước, nhưng cũng thật ý nghĩa. Chẳng hạn, khi anh Hiệu rút trúng quân bài nhì nghèo thì hát rằng: “Ngày làm thiếu áo, thiếu cơm/Đêm nằm không chiếu lấy rơm làm giường/Ngoài kia ong bướm chật đường/Màn loan gối phượng nào có thương tôi nghèo - hô là con nhì nghèo”. Rút trúng quân ngũ điều, anh Hiệu lại hát: “Thương nhau cau sáu bửa ba/Ghét nhau cau sáu bửa ra làm mười/Đây là thói xấu ở đời/Giúp nhau có mấy vẽ vời được chi/Bửa cau sáu miếng bửa y/Bỏ đi thì tức dị chi biết điều - hô là con ngũ điều”… Cứ như thế, một hội chơi bài chòi kết thúc khi có người chơi gom đủ 3 quân bài trùng với quân trong thẻ bài được phát. Người chơi sẽ được anh Hiệu, chị Hiệu bưng khay tiền thưởng, cùng trầu, rượu ra mời và hát những câu chúc tụng dành cho người thắng cuộc.

Những chòi lá được sử dụng dành cho người chơi hội bài chòi.

Theo dõi hội bài chòi, chị Nguyễn Thị Kim Phụng (khách du lịch đến từ TP. Hồ Chí Minh) chia sẻ: “Tôi đã nghe về bộ môn nghệ thuật bài chòi của các tỉnh miền Trung, nhưng đây là lần đầu được trực tiếp xem đầy đủ một cuộc chơi. Quả thực, loại hình này tạo nên không khí vui tươi, sôi nổi cho cả người chơi lẫn người xem; đồng thời cho thấy nét đẹp trong sinh hoạt văn hóa dân gian của người dân Nha Trang - Khánh Hòa nói riêng và người dân miền Trung nói chung”.

Theo ông Nguyễn Văn Minh - Phó Chủ tịch UBND TP. Nha Trang, việc thành phố tổ chức hội bài chòi nhằm góp phần gìn giữ, phát huy giá trị nghệ thuật của di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại đã được UNESCO công nhận. Cùng với đó, đề cao giá trị kết nối cộng đồng trong đời sống hiện đại, tạo điểm sinh hoạt văn hóa cho người dân, du khách muốn tìm hiểu, trải nghiệm nét đẹp nghệ thuật truyền thống của địa phương

GIANG ĐÌNH