Bài 2: Gia đình Mẹ Việt Nam anh hùng mòn mỏi chờ bồi thường

Hạnh phúc vỡ òa sau hàng chục năm khiếu kiện

Sau hàng chục năm "ôm" hồ sơ gõ cửa các cơ quan chức năng để khiếu nại về việc đất ở của gia đình bị thu hồi trong dự án thực hiện đường Trần Hưng Đạo, đường 30/4 (TP Tây Ninh) đền bù với giá đất không hợp lý so với giá đất thị trường. Mới đây, gia đình của Mẹ Việt Nam Anh hùng Nguyễn Thị Thân vỡ òa hạnh phúc khi Bản án Phúc thẩm của TAND Cấp cao TP.HCM bảo vệ quyền lợi chính đáng cho công dân, đặc biệt là với gia đình chính sách có công với cách mạng.

Cụ thể, TAND Cấp cao tại TP.HCM đã xét xử và ra Bản án Phúc thẩm số 607/HC-PT về việc khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực đất đai giữa Nguyên đơn là ông Lưu Văn Thắng; bị đơn là Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh và Chủ tịch UBND TP Tây Ninh.

Bản án phúc thẩm Quyết định: Không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của Chủ tịch UBND TP Tây Ninh, UBND TP Tây Ninh và Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh. Giữ nguyên bản án sơ thẩm.

Bản án phúc thẩm số 607/HC-PT của TAND Cấp cao tại TP.HCM.

Trước đó, ngày 29 và 31/12/2021, TAND tỉnh Tây Ninh đã mở Phiên xử Sơ thẩm vụ án “khiếu kiện quyết định hành chính trong lĩnh vực đất đai”, nguyên đơn là ông Lưu Văn Thắng; bị đơn là Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh và Chủ tịch UBND TP Tây Ninh.

Căn cứ vào các quy định pháp luật, TAND tỉnh Tây Ninh đã có Bản án Sơ thẩm ngày số 18/2021/HC-ST ngày 31/12/2021 quyết định khẳng định về các quyết định hành chính của UBND tỉnh Tây Ninh và TP Tây Ninh là không thống nhất, thiếu cơ sở pháp lý, đồng thời khẳng định gia đình ông Lưu Văn Thắng quản lý, sử dụng đất từ 28/9/1992 ổn định, không có tranh chấp (sử dụng đất ổn định từ trước 15/10/1993) thuộc trường hợp được xét cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất.

Các quyết định liên quan đến ban hành lộ giới, phê duyệt dự án đầu tư trải thảm bê tông đường 30/4 qua phần đất của gia đình ông Thắng cũng không có giá trị pháp lý về thu hồi đất.

Từ các căn cứ cụ thể, hội đồng xét xử đã tuyên hủy Quyết định số 197/QĐ-UBND ngày 29/12/2017, Quyết định số 284/QĐ-UBND ngày 29/12/2017, Quyết định 131/QĐ-UBND ngày 18/7/2018, Quyết định 133/QĐ-UBND ngày 18/7/2018, Quyết định 86/QĐ-UBND ngày 12/4/2019 của UBND TP Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh.

Bản án Sơ thẩm của TAND tỉnh Tây Ninh.

Tuyên hủy Quyết định 193/QĐ-UBND ngày 19/1/2018, Quyết định 880/QĐ-UBND ngày 14/6/2018, Quyết định 1185/QĐ-UBND ngày 31/7/2018, Quyết định 1188/QĐ-UBND ngày 31/7/2018 của Chủ tịch UBND TP Tây Ninh; Quyết định 748/QĐ-UBND ngày 28/3/2019 của Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh. Đồng thời, tuyên hủy Quyết định số 440/QĐ-UBND ngày 22/4/2019 của Chủ tịch UBND TP Tây Ninh.

Từ việc tuyên hủy các quyết định, TAND tỉnh Tây Ninh đã buộc 3 bị đơn gồm Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh, đại diện UBND TP Tây Ninh, Chủ tịch UBND TP Tây Ninh phải nộp án phí theo quy định.

Sau khi TAND Cấp cao tại TP.HCM tuyên án phúc thẩm, UBND tỉnh tây Ninh đã có Thông báo kết luận số 3832/TB-VP ngày 8/5/2023 có nội dung: “Giao UBND TP Tây Ninh căn cứ vào nguồn gốc đất, quá trình sang nhượng quản lý sử dụng đất... để xây dựng phương án thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư đối với diện tích 3.400,8m2 (theo sơ đồ hiện trạng sử dụng đất số 31/SDHT-DC do Công ty TNHH Đo đạc bản đồ Nguyên Phương lập ngày 26/4/2018 đã được ông Lưu Văn Thắng và các cơ quan có thẩm quyền ký xác nhận) đúng quy định pháp luật (lưu ý nêu rõ phương án tái định cư cụ thể, giá dự kiến: khái toán số kinh phí bồi thường...).

Người dân mòn mỏi chờ bồi thường!

Mặc dù đã thắng kiện, nhưng đến nay gia đình Mẹ Việt Nam anh hùng vẫn mòn mỏi chờ nhận được bồi thường. Trao đổi với PV, ông Lưu Văn Thắng cho biết, mặc dù đã gần 1 năm kể từ ngày bản án phúc thẩm có hiệu lực nhưng chúng tôi vẫn chưa nhận được kết quả xử lý rõ ràng từ phía các cơ quan có thẩm quyền.

Phiếu chuyển văn bản của UBND tỉnh về việc UBND TP Tây Ninh tham vấn phương án giá đất cụ thể để tiến hành bồi thường cho ông Lưu Văn Thắng và các đồng thừa kế.

Ông Thắng cho biết: "Gia đình chúng tôi đã làm đơn cầu cứu, khiếu kiện các quyết định hành chính của Cơ quan nhà nước tỉnh Tây Ninh ròng rã hơn 20 năm nay liên quan đến việc thu hồi thửa đất nêu trên. Đến nay, mẹ chúng tôi - bà Nguyễn Thị Thân (được Nhà nước phong tặng danh hiệu Bà Mẹ Việt Nam anh hùng) đã mất; các anh chị em chúng tôi đều đã 60 - 70 tuổi, bản thân tôi sức khỏe không được tốt. Năm 2021, tôi bị tai nạn giao thông, hiện cơ thể vẫn đang phải nẹp nhiều thanh kim loại, ốc vít nẹp xương nhưng do sự việc trên chưa được giải quyết nên tôi không dám tiến hành phẫu thuật để xử lý tiếp theo yêu cầu của bác sĩ (vì sợ ảnh hưởng đế tiến độ giải quyết vụ việc)".

“Gia đình tôi mong muốn các cấp chính quyền xem xét, đốc thúc quá trình thực hiện bồi thường để vụ việc của gia đình tôi được giải quyết dứt điểm”, ông Thắng kỳ vọng.

Chính quyền đang định giá đất để bồi thường?

Để tìm hiểu rõ những vướng mắc, khó khăn trong quá trình tiến hành bồi thường cho người dân theo Bản án phúc thẩm của TAND Cấp cao tại TP.HCM, PV đã liên hệ với UBND tỉnh Tây Ninh để làm việc.

Trả lời PV Báo Lao động và Xã hội (Báo điện tử Dân sinh) về vụ án hành chính này, ông Nguyễn Hồng Hải, Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh Tây Ninh cho biết, UBND tỉnh đã có văn bản chỉ đạo, giao UBND TP Tây Ninh thực hiện việc thi hành bản án theo quy định pháp luật.

Đồng thời, trước đó, Văn phòng UBND tỉnh nhận được Tờ trình số 230/TTr-UBND ngày 26/7/2023 của UBND TP Tây Ninh về việc phê duyệt giá đất cụ thể để lập phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng đối với ông Lưu Văn Thắng và các đồng thừa kế để thực hiện Bản án số 607/2022/HC-PT ngày 10/8/2022 của TAND Cấp cao tại TP.HCM.

Tờ trình của UBND TP Tây Ninh về việc phê duyệt giá đất cụ thể để lập phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng đối với ông Lưu Văn Thắng và các đồng thừa kế.

Theo Quy chế làm việc của UBND tỉnh ban hành kèm theo Quyết định số 03/2021/QĐ-UBND ngày 18/1/2021 của UBND tỉnh, Văn phòng UBND tỉnh đã chuyển văn bản nêu trên đến Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính, Sở Tư pháp và các đơn vị có liên quan nghiên cứu, tham mưu UBND tỉnh chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật.

Từ phản hồi của UBND tỉnh, PV tiếp tục liên hệ Sở TN&MT tỉnh Tây Ninh. Tiếp và làm việc với PV, ông Lê Quang Định, Phó Giám đốc Sở TN&MT cho biết, sau khi nhận được phiếu chuyển văn bản của UBND tỉnh về việc UBND TP Tây Ninh tham vấn phương án giá đất cụ thể để tiến hành bồi thường cho ông Lưu Văn Thắng và các đồng thừa kế, Sở đã chủ trì cuộc họp lấy ý kiến của các đơn vị liên quan để nghiên cứu, góp ý.

Sở TN&MT đã chủ trì cuộc họp lấy ý kiến của các đơn vị liên quan để nghiên cứu, góp ý về việc UBND TP Tây Ninh tham vấn phương án giá đất cụ thể để tiến hành bồi thường cho ông Lưu Văn Thắng và các đồng thừa kế.

Sau cuộc họp, các đơn vị liên quan thống nhất nội dung: đề nghị UBND TP Tây Ninh khi xác định giá đất cụ thể đối với trường hợp này cần: Nghiên cứu thực hiện dúng theo nội dung nhận xét, kết luận tại các Bản án cấp sơ thẩm, Bản án cấp phúc thẩm đối với vụ việc này để không làm ảnh hưởng chung đến phương án bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng của toàn bộ dự án đã thực hiện xong trước đây (Chi thực hiện những nội dung sai sót theo kết luận của các bản án đã có hiệu lực pháp luật).

Đề nghị sử dụng Sơ đồ hiện trạng sử dụng đất số 31/SDHT-ĐC do Công ty TNHH Do đạc bản đồ Nguyên Phương lập ngày 26/4/2018 đã được ông Lưu Văn Thắng và các cơ quan có thẩm quyền ký xác nhận để xác định loại đất và vị trí đất cần xác định giá đất cụ thể (có 6 thửa đất riêng biệt gồm: 140, 140A, 140B, 141, 141A, 141B).

Phương pháp xác định giá đất cụ thể: Thực hiện theo quy định tại Điều 112 Luật Đất đai năm 2013, Điều 4 Nghị định số 44/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về giá đất và Điều 3 Thông tư số 36/2014/TT-BTNMT ngày 30/6 2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định chi tiết phương pháp định giá đất; xây dựng, điều chỉnh bảng giá đất; định giá đất cụ thể và tư vấn xác định giả đất.

Giá đất cụ thể cho từng thửa đất theo Sơ đồ hiện trạng sử dụng đất số 31/SĐHT-ĐC do Công ty TNHH Đo đạc bản đồ Nguyên Phương lập ngày 26/4/2018 và không được khác phương pháp giá đất với Phương án bồi thường trước đây của dự án ngầm hóa đường 30/4.

Theo báo cáo của UBND TP Tây Ninh, từ năm 2016 đến nay, có 138 đơn/vụ việc khiếu nại của công dân đối với quyết định hành chính liên quan đến lĩnh vực đất đai. 100% số đơn, vụ việc khiếu nại trên đã được TP giải quyết.

Trong số đó có 1 quyết định bị công dân khởi kiện ra tòa mà không khiếu nại; 43 quyết định đã giải quyết khiếu nại lần đầu nhưng công dân không đồng tình đã khiếu nại lần 2 hoặc khởi kiện ra tòa. Đa số khiếu nại của công dân liên quan đến quyết định bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng thực hiện dự án đầu tư xây dựng công trình nâng cấp, cải tạo và ngầm hóa đường 30/4, dự án tuyến cáp treo và các công trình phụ trợ của Công ty cổ phần Mặt trời Tây Ninh, dự án tuyến đường Nguyễn Chí Thanh nối dài,...

Cũng theo UBND TP Tây Ninh, có 6 đơn/6 vụ việc khiếu nại quyết định hành chính liên quan đến đất đai đã giải quyết lần 1 hoặc lần 2 nhưng đương sự không đồng ý, đã khởi kiện vụ án hành chính đến Tòa án.

Kết quả, TAND tỉnh và TAND Cấp cao TP.HCM đã bác 5 đơn/6 vụ khởi kiện, tỷ lệ bản án đồng ý với quyết định hành chính bị khởi kiện đạt 85,33%; chỉ có 1 vụ (ông Lưu Văn Thắng) bị TAND tỉnh và Tòa tối cao hủy toàn bộ quyết định hành chính của tỉnh và Thành phố.

Báo Lao động và Xã hội (Báo điện tử Dân sinh) sẽ tiếp tục thông tin đến quý bạn đọc về vụ việc này.

XUÂN TRƯỜNG