Anh thử nghiệm vũ khí phòng không rẻ tiền hơn tên lửa

Tuần qua, Bộ Quốc phòng Anh công bố đoạn phim ghi lại cảnh thử nghiệm hệ thống năng lượng định hướng laser (LDEW) mang tên DragonFire tại Scotland. Hệ thống bắn ra chùm tia sáng xuyên qua bầu trời đêm trên quần đảo Hebrides, thành công tiêu diệt mục tiêu trên không.

Vụ thử DragonFire - Ảnh: Bộ Quốc phòng Anh

Bộ Quốc phòng Anh không công khai tầm bắn cụ thể của DragonFire nhưng tuyên bố hệ thống có thể bắn trúng mục tiêu nhỏ như đồng xu ở khoảng cách xa, xuyên qua kim loại dẫn đến hư hỏng cấu trúc hoặc gây hậu quả nghiêm trọng hơn nếu mục tiêu bị nhắm đến là đầu đạn. Đặc biệt chi phí cho chùm tia 10 giây chỉ vào khoảng 13USD – rẻ hơn rất nhiều so với hơn 2 triệu USD mỗi quả tên lửa phòng không SM-2 mà hải quân Mỹ sử dụng.

“Nó có tiềm năng trở thành giải pháp thay thế chi phí thấp và lâu dài cho một số nhiệm vụ nhất định mà tên lửa đang đảm nhận”, Bộ Quốc phòng Anh nhận định.

Chi phí của tên lửa phòng không là chủ đề nóng vài năm qua vì máy bay không người lái (UAV) chứng tỏ được năng lực ngoài chiến trường ở Ukraine cũng như trong hoạt động tập kích tàu di chuyển qua Biển Đỏ do nhóm Houthi ở Yemen thực hiện. Việc sử dụng tên lửa trị giá hàng triệu USD tiêu diệt loại thiết bị chưa tới 100.000USD rõ ràng quá tốn kém, nhưng phương Tây lại không thể không viện trợ chúng để Ukraine kháng cự lại Nga, và họ cũng cần dùng chúng bảo vệ một trong những tuyến hàng hải quan trọng của thể giới.

Học giả James Black (thuộc Tổ chức nghiên cứu RAND Europe) từng nhận định UAV cùng rocket chi phí thấp đem lại lợi thế cho phép bên sử dụng chúng, khiến hệ thống phòng không cùng tên lửa phức tạp bị áp đảo. Giờ đây, ông khẳng định DragonFire có thể giúp đảo ngược tình thế.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh Grant Shapp có cùng suy nghĩ: “Loại vũ khí tiên tiến này sẽ cách mạng hóa chiến lược tác chiến bằng cách giảm phụ thuộc vào đạn dược đắt tiền”.

Hệ thống DragonFire tại một triển lãm quốc phòng năm 2019 - Ảnh: Getty Images

Tuy nhiên, ông Black cùng một số chuyên gia khác lưu ý vũ khí laser chưa được sử dụng thực tế ngoài chiến trường và còn nhiều hạn chế. Giáo sư Iain Boyd (Đại học Colorado) chỉ ra loạt vấn đề sau: mưa, sương mù hoặc khói làm tán xạ chùm tia sáng; laser tỏa nhiệt nên cần hệ thống làm mát lớn; hệ thống di động gắn trên tàu hoặc máy bay cần được sạc; laser cần được chiếu trên mục tiêu đang di chuyển tối đa 10 giây thì mới có thể gây hư hại.

Anh không phải quốc gia duy nhất phát triển vũ khí laser. Năm 2014, Mỹ đã thử nghiệm và triển khai thành công loại vũ khí này trên tàu USS Ponce hoạt động ở vịnh Ba Tư, hệ thống đủ sức bắn hạ UAV, máy bay cùng xuồng nhỏ. Trong hai năm 2020 - 2021, hải quân Mỹ thử nghiệm một hệ thống tiên tiến hơn trên tàu USS Portland.

Năm 2022, khu trục hạm mang tên lửa dẫn đường USS Preble được trang bị vũ khí laser, nhưng hệ thống vẫn đang trong quá trình thử nghiệm.

Cẩm Bình