Ấn tượng trại ngựa danh tiếng 135 năm tuổi ở nước Nga

Chuyên gia nuôi ngựa Vladimir Samoilenko.

Hiện nay, thế giới có khoảng 250 giống ngựa, song chỉ có 3 giống ngựa được xem là thuần chủng và một trong số đó là ngựa Arab. Giống ngựa này được yêu thích vì to lớn, đẹp, khỏe, thân thiện, dáng đi nhẹ nhàng, uyển chuyển, đồng thời cũng dễ thích nghi với khí hậu, thổ nhưỡng địa phương nơi chúng sống.

“Trại ngựa giống Terek số 169” là nơi nhân giống ngựa Arab thuần chủng hàng đầu nước Nga, cũng như là một trong những trang trại nuôi ngựa Arab lớn nhất thế giới nằm ở thành phố Min Vody thuộc khu vực nghỉ dưỡng nước khoáng Bắc Kavkaz, Vùng Stavropol.

Trang trại ra đời năm 1889, khi Bá tước Sergei Stroganov, mang 2 con ngựa đực giống và 9 con ngựa cái thuộc giống ngựa Bedouin lâu đời nhất từ Trung Đông về đây để nhân giống. Năm 1901, trại đã có 100 con ngựa thuần chủng Arab, gồm 12 con ngựa đực giống và 32 con ngựa cái. Trại ngựa của Bá tước Stroganov cũng bắt đầu làm ăn phát đạt khi ngựa của ông được ưa chuộng cả ở Nga và nước ngoài.

Vào đầu những năm 1920, để củng cố nhà nước Xô Viết non trẻ, Nguyên soái Semyon Budyonny đã thành lập một số trang trại chăn nuôi ngựa giống. Ngày 11/2/1921, ông Budyonny ký sắc lệnh thành lập “Trại Ngựa giống Terek quân sự” nhằm mục đích cung cấp ngựa tốt cho lực lượng kỵ binh Hồng quân. Kể từ đó, trại ngựa có tên theo tiếng Nga là “Nhà máy” và đến năm 1922 thì bổ sung thêm thành “Nhà máy 169”.

Trong giai đoạn Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại, tất cả ngựa của trại đã được sơ tán đến vùng miền Tây Kazakhstan. Dù điều kiện chăn nuôi ở đó khó khăn, ngựa Arab vẫn được bảo tồn và sau khi trở về quê hương, trang trại lại nhân giống ngựa Arab và tạo ra giống ngựa lai với ngựa Arab. Các chuyên gia của trại đã phát triển giống ngựa cưỡi nội địa mới Terek. Giống này ra đời trên cơ sở các giống Streltsy, Kabardian, Don, Biển Đen và Arab.

Năm 1945, trong cuộc duyệt binh Chiến thắng trên Quảng trường Đỏ, Nguyên soái Liên Xô Georgy Zhukov đã cưỡi con ngựa đực giống Terek lộng lẫy tên là Kumira của Trại ngựa 169. Năm 1948, giống này đã được Liên Xô phê duyệt. Ngày 14/6/1949, theo quyết định của Đoàn Chủ tịch Xô Viết Tối cao Liên Xô, Trại ngựa Terek đã được trao tặng Huân chương Lao động Cờ đỏ vì phát triển của giống ngựa Terek.

Tác giả bên cạnh chú ngựa Banderos.

Năm 1963, khi Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô Nikita Khrushchev đến Ai Cập dự lễ khai trương đập thủy điện Aswan, ông đã được Tổng thống Ai Cập Abdel Nasser tặng con ngựa giống Rafaat được đặt tên là Aswan. Chú ngựa đực giống Aswan đã sống ở trang trại 22 năm và được công nhận là “nhà sản xuất” tốt nhất ở Liên Xô về chất lượng con cái của mình.

Trong số 300 con ngựa giống do nó lai tạo, 180 con đã trở thành nhà vô địch của giống ngựa này vào thời của chúng. Cũng chính vì thế một tượng đài đã được dựng lên trước cửa trang trại để vinh danh chú ngựa Aswan. Hai hậu duệ của Aswan đã được bán tại các cuộc đấu giá quốc tế với giá 3 triệu và 2,35 triệu USD. “Ngựa Arab Nga” trở nên nổi tiếng khắp thế giới. Các cuộc đấu giá được tổ chức ở Mỹ và Hà Lan, được gọi là “Đấu giá ngựa Arab Đỏ”.

Chuyên gia luyện ngựa Vladimir Samoilenko của Trại ngựa 169 cho biết: “Năm 1981, triệu phú người Mỹ Armand Hammad đến chỗ chúng tôi lần đầu tiên, ông đã mua con ngựa đực giống màu nâu Pesnyarvới giá 1 triệu USD. Tiếp theo vào năm 1983, con ngựa đực giống Minnesich được bán cho châu Âu với giá 2,5 triệu USD. Và vào năm 1985, một lần nữa, chú ngựa giống Pelling lại được bán cho Mỹ với giá 2,35 triệu USD. Đến nay, kỷ lục giá này vẫn chưa bị phá giữa các trại ngựa thuộc Liên Xô trước đây, như ở các nước thuộc Cộng đồng Các Quốc gia Độc lập”.

Năm 2007, trại ngựa được ông chủ đế chế kinh doanh nước hoa của Nga, Chủ tịch tập đoàn Arnest OJSC và là chủ đất lớn nhất Vùng Stavropol, ông Alexey Sagal mua lại trong tình trạng sắp phá sản. Theo tỷ phú Sagal, ông mua trại ngựa này một phần để thực hiện lời hứa với cô con gái 17 tuổi Margarita, vốn rất yêu thích ngựa từ khi còn nhỏ.

Năm 2017, Tổng thống LB Nga Vladimir Putin đã được nhà lãnh đạo Saudi Arab tặng một con ngựa trắng có tên là Banderos. “Nhà vô địch bạch kim” này được đưa đến Nga một năm sau đó và đến năm 2020, nó được chuyển đến cư trú tại Trại 169. Năm 2021, nó đã tạo ra được 3 chú ngựa và một năm sau tạo ra thêm 6 chú ngựa con nữa.

Hiện nay, trang trại có 63 nhân viên, nuôi dưỡng tổng cộng 292 con ngựa thuần chủng với nhiều vẻ đẹp, sắc màu khác nhau. Ngựa có vòng đời khoảng 20 năm và những con giành giải thưởng thường có độ tuổi từ 3 - 8 năm. Nếu đến Trại ngựa 169, bạn có thể tận mắt thấy những chú ngựa đẹp ấn tượng và ngoãn ngoãn này, cũng như cưỡi “Nhà vô địch bạch kim” mà Tổng thống Putin được tặng. Trại ngựa giống Terek thuần chủng ngày nay cũng là một địa điểm thu hút khách du kịch của khu vực nghỉ dưỡng nước khoáng thuộc Vùng Stavropol của nước Nga.

Bài, ảnh: Duy Trinh (P/v TTXVN tại Moskva)