AI thay đổi hoàn toàn ngành xuất bản sách

Mọi công đoạn trong xuất bản sách thương mại ngày nay đều có thể được tự động hóa với sự trợ giúp của trí tuệ nhân tạo (AI). Và nếu điều này là đúng thì ngành xuất bản sách thương mại hiện tại sẽ sớm lỗi thời. Câu hỏi đặt ra là toàn ngành phải nghĩ tới hướng phát triển mới.

AI hiện tại không chỉ là về ChatGPT hay các LLM (mô hình ngôn ngữ lớn). Một loạt các công nghệ và quy trình liên quan có thể và sẽ được đưa vào sử dụng để tăng cường chức năng của các AI tổng quát như Chat GPT. Và sự thay đổi AI mang lại cũng sẽ dần dần, dù hiện tại chưa khiến độc giả hài lòng nhưng sẽ đáp ứng được nhu cầu của công chúng cùng sự phát triển tối tân hơn. Quá trình này sẽ được Publisher Weekly đánh giá theo từng mảng nội dung.

Biên tập chuyên nghiệp

Theo Publisher Weekly, biên tập chuyên nghiệp là một xu hướng của năm 2023. Hiện tại, Chat GPT vẫn chưa hoàn thiện cho công việc này. Ngay cả bản mới nhất GPT-4 cũng chưa thể biên tập trơn tru theo tiêu chuẩn mà các nhà xuất bản sách yêu cầu. Nhưng khả năng này sẽ được sớm nâng cấp. Và dù một cuốn sách khi được biên tập một cách chuyên nghiệp vẫn có thể “tốt hơn” dưới con mắt của trưởng ban biên tập thì nhà xuất bản sẽ không thể bán được nhiều sách hơn nếu tác phẩm nào cũng cần sự hỗ trợ từ con người. Vì vậy, các cỗ máy AI sẽ đủ tốt.

Về quá trình đổi mới khâu biên tập, trong khi các nhà xuất bản không để AI đưa ra quyết định biên tập cuối cùng thì việc sử dụng AI trong quá trình ban đầu sẽ dần trở thành phổ thông.

ChatPGT đã cho thấy khả năng đánh giá ngữ pháp và cách diễn đạt logic, từ đó cho phép nó đánh giá xem một cuốn sách có được viết hợp lý hay không. ChatGPT có thể không phát hiện ra những viên ngọc quý nhưng sẽ biết cách tách gạo ra khỏi vỏ trấu.

Việc tích hợp AI trong các khâu xuất bản sẽ ngày càng trở nên phổ thông. Ảnh: The Economic Times.

Nâng cấp khâu sản xuất

Hầu hết quá trình sản xuất sách, cả bản in và kỹ thuật số, đã hoàn toàn tự động hoặc bán tự động. Trong khi quá trình này vẫn đang phát triển và cải tiến, việc tự động sản xuất các trang giấy đã được sử dụng trong nhiều thập kỷ, đặc biệt là sau khi hệ thống sắp chữ của Donald Knuth, TeX, xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1978.

Hiện tại, sự thiếu hiệu quả trong khâu sản xuất phần lớn là do do xuất bản vẫn là một quy trình do con người quyết định. Mọi thứ vẫn phần lớn dựa trên niềm tin của nhiều người trong ngành xuất bản rằng giá trị từ sự can thiệp của con người lớn hơn tự động hóa. Với bước phát triển mới từ AI, công nghệ này có thể lấp đầy một số khoảng trống.

Phân phối và quảng cáo

Đối với ngành xuất bản, phân phối và quảng cáo trực tuyến đã tách người viết khỏi độc giả. Nhưng hiện tại, khi các tác giả tự xuất bản được, họ đã cho thấy một người càng tiếp cận được với độc giả thì họ càng có nhiều người hâm mộ và càng bán được nhiều sách. Trong khi các trang bán lẻ trực tuyến tập hợp khán giả vào các nhóm lớn thì AI sẽ giúp cá nhân hóa quá trình này, cho phép người viết và người đọc tạo ra các kết nối trực tiếp.

Amazon đã trở thành một đơn vị bán hàng đắt đỏ mà nhiều nhà xuất bản không đủ khả năng chi trả. Đối với các nhà xuất bản lâu đời, Amazon tính phí quá cao so với những gì nó mang lại.

Vị trí thống trị của Amazon trong lĩnh vực bán sách sẽ không thay đổi trong một sớm một chiều nhưng việc AI góp phần chuyển đổi ngành xuất bản sẽ dần giúp phá vỡ vị thế của Amazon trong hệ sinh thái phát hành. Khi phương tiện truyền thông tiếp tục biến đổi, AI tạo ra các kênh phân phối mới.

Dù Amazon sẽ cố gắng thống trị từng kênh mới thông qua việc mua lại, như họ đã làm rất xuất sắc khi mua Audible vào năm 2008 với giá 300 triệu USD, thì Amazon là một người chơi kém hơn trong lĩnh vực video và trò chơi, cũng như trong các kênh giải trí mới mà AI đang phát triển. Trong khi Amazon đi xuống, các hiệu sách vẫn sẽ có một tương lai tươi sáng khi đây là nguồn duy nhất cho tình bạn thân thiết và sự tiếp xúc của con người trong thế giới xuất bản.

Tiếp thị

Tiếp thị sẽ phát triển và chứng tỏ là khía cạnh mạnh mẽ nhất trong bước đột phá của AI vào lĩnh vực xuất bản sách. ChatGPT có thể làm rất tốt công việc phân tích cạnh tranh và có thể vẽ nên một bức tranh thời gian thực hấp dẫn về thị trường xuất bản, giải thích cuốn sách nào đang giảm doanh số và những cơ hội nào bị bỏ lỡ.

Các nhà văn cũng sẽ xác định được chính xác đối tượng lý tưởng của họ và độc giả sẽ xác định chính xác tác phẩm tiếp theo hoàn hảo của họ.

Dữ liệu ChatPGT mang lại có thể giúp khâu tiếp thị, quảng cáo hiệu quả hơn. Ảnh: The Economist.

Xuất bản giáo dục

Có thể nhìn lại sự chuyển đổi của ngành xuất bản giáo dục trong hai thập kỷ qua. Việc phát triển giáo dục, đào tạo và học tập trực tuyến đã làm suy giảm đáng kể ngành xuất bản giáo dục trong thời kỳ này, thậm chí thu hẹp xuống mức hai con số. Và với sự phát triển của AI và các công nghệ mới, ngành xuất bản giáo dục có thể còn bị thu hẹp hơn nữa.

Cũng cần xem xét sự phát triển của xu hướng tự xuất bản. Xu hướng này đã bòn rút hàng tỷ đôla mỗi năm từ các công ty xuất bản truyền thống.

Các ngành công nghiệp giải trí

Cũng giống như xuất bản, các ngành công nghiệp giải trí như phim ảnh, trò chơi, âm nhạc và mạng xã hội đều đang bị ảnh hưởng ở quy mô tương tự ngành xuất bản. Và những hoạt động này quan trọng đối với hầu hết người lớn hơn là đọc sách. Các nghiên cứu về sử dụng thời gian cho thấy người lớn dành chưa đến 5% thời gian rảnh rỗi của họ để đọc sách trong khi tỷ lệ phần trăm thời gian của họ để chơi game và xem video trực tuyến ngày càng tăng.

Sách điện tử thời gian qua chưa tạo được tiếng vang nhưng trong khi những nhu cầu trên có thể bị AI làm cho giảm sút thì sách điện tử, cùng sự phát triển mới, có thể tạo ra doanh thu theo những cách con người chưa từng thấy trước đây.

Minh Hoa