AI miễn phí sẽ sớm thành quá khứ

Trang chủ OpenAI, công ty đứng sau ứng dụng AI tạo sinh ChatGPT. Ảnh: Bloomberg.

Năm 2009, tổng biên tập tạp chí Wired Chris Anderson phát hành cuốn sách mang tên Free, the Future of a Radical Price (tạm dịch: Miễn phí - Tương lai của mức giá cấp tiến).

Trong cuốn sách, Anderson giải thích về chiến lược cung cấp miễn phí sản phẩm trên Internet cho khách hàng, nhưng doanh nghiệp có thể thu lợi nhuận về lâu dài.

Mô hình này đã được áp dụng trên nhiều dịch vụ phổ biến. Google Search hoàn toàn miễn phí đến khi người dùng nhấn vào quảng cáo, chấp nhận để công ty thu thập thông tin và nhắm mục tiêu cho quảng cáo kế tiếp. Facebook hay YouTube cũng hoạt động theo mô hình tương tự, ngay khi mới thành lập đến giai đoạn bùng nổ người dùng.

Các công cụ AI tạo sinh như ChatGPT được xem như làn sóng công nghệ mới nhất. Mọi người đang truy cập và sử dụng chúng miễn phí, nhưng điều này có thể thay đổi trong tương lai.

Google, Alexa chuẩn bị thu phí dùng AI

Trợ lý giọng nói Alexa của Amazon là ví dụ. Theo Business Insider, công cụ này luôn được cung cấp miễn phí, nhưng Amazon đang phát triển phiên bản mới, tích hợp mô hình ngôn ngữ lớn (LLM).

Với tên dự kiến Alexa Plus, dịch vụ trợ lý này sẽ được cung cấp dưới dạng trả phí hàng tháng.

Amazon trình diễn khả năng tương tác trên phiên bản Alexa tích hợp AI tạo sinh. Ảnh: Amazon.

Google, công ty nổi tiếng với các dịch vụ miễn phí, cũng đang xem xét mô hình trả tiền cho một số công cụ AI. Theo CEO Sundar Pichai, AI là cơ hội phát triển ứng dụng Search và Assistant trong thập kỷ tới.

"Sẽ có nhiều hướng đi mới theo thời gian, tương tự những gì chúng tôi đã làm trên YouTube. Tôi nghĩ với AI, các mô hình thuê bao cũng là hướng đi khả thi", Pichai nhấn mạnh.

Dựa trên các đoạn mã do Engadget phát hiện, phiên bản cao cấp của chatbot Google Bard sẽ phát hành dưới dạng trả phí, thông qua dịch vụ đám mây One của Google.

Trong khi đó, Microsoft đã phát hành gói dịch vụ Copilot Pro với giá 20 USD/tháng, cho phép sử dụng AI tạo sinh để tóm tắt văn bản trong Word, phân tích dữ liệu trên Excel, tạo slide PowerPoint hoặc trả lời email trong Outlook.

Lý do cần thu phí dùng AI tạo sinh

Oren Etzioni, chuyên gia về lĩnh vực AI, cựu CEO Viện AI Allen, đưa ra một số lý do khiến các dịch vụ AI tạo sinh phải thu phí. Đầu tiên, chi phí đào tạo mô hình ngôn ngữ, cơ sở hạ tầng cho AI tạo sinh rất đắt đỏ.

Ví dụ, các doanh nghiệp cần hàng nghìn GPU, trị giá hàng nghìn USD/chiếc để huấn luyện các LLM.

Trên thực tế, Dave Limp, cựu Giám đốc Phần cứng và Thiết bị tại Amazon, cho rằng chi phí vận hành mô hình AI cao khiến công ty phải thu phí cho phiên bản Alexa cao cấp.

Để dùng AI tạo sinh trong các ứng dụng Office, người dùng phải trả tiền cho gói dịch vụ Copilot Pro. Ảnh: Microsoft.

Tiếp theo, dù Google Search hay Facebook được phát hành miễn phí, chúng vẫn có nguồn thu từ quảng cáo. Theo Business Insider, quảng cáo có thể không hiệu quả nếu áp dụng vào AI tạo sinh.

Với Google Search, trang kết quả chứa nhiều không gian và đường link để người dùng nhấn vào. Điều đó mang về doanh thu lớn cho Google từ việc chèn quảng cáo giữa các kết quả tìm kiếm.

Trong khi đó, giao diện của các công cụ AI tạo sinh giống app nhắn tin. Hình thức hỏi đáp sẽ không có nhiều không gian quảng cáo. Một số AI có tính tổng hợp tốt sẽ trả lời thẳng vấn đề, hầu như không có link quảng cáo để nhấn vào.

Nếu chưa tìm ra giải pháp khả thi, thu phí người dùng từ đầu để truy cập AI tạo sinh có thể hiệu quả trong việc mang lại doanh thu cho nhà phát triển.

Áp lực lớn về doanh thu

Nhìn rộng hơn, Etzioni cho rằng lý do quan trọng nhất đến từ áp lực đè nặng lên các hãng công nghệ, liên quan đến tỷ lệ tăng trưởng doanh thu và tỷ suất lợi nhuận. Điều này đặc biệt nổi bật trong bối cảnh doanh thu quảng cáo chững lại.

Sa thải hàng loạt là biểu hiện của tình hình tài chính khó khăn. Nhóm các công ty gồm Google, Apple, Amazon, Microsoft và Meta, đã tạo ra mức tăng trưởng doanh thu hàng năm 15% từ 2013-2019.

Meta là một trong các công ty đang tập trung vào AI. Ảnh: Wired.

Năm 2021 và 2022, con số ấy tăng lên 18%. Tuy nhiên theo dự đoán của Phố Wall, tỷ lệ sẽ giảm xuống 11% mỗi năm, giai đoạn 2023-2025.

Doanh thu tăng trưởng chậm nhưng giá trị thị trường cao, đồng nghĩa các công ty phải tìm cách làm hài lòng giới đầu tư.

Theo Etzioni, họ có thể chọn đòn bẩy lợi nhuận. Trong đó, tính phí sử dụng AI tạo sinh có thể là giải pháp hiệu quả, miễn là chúng đủ tốt để thuyết phục người dùng chi tiền.

Phúc Thịnh