5.000 phụ huynh kiện TikTok vì hủy hoại con cái họ

Thuật toán tinh vi của TikTok khiến trẻ có thể tiếp cận nội dung độc hại. Ảnh minh họa: Pexels.

Khi phát hiện bài đăng với nội dung tự hại trên tài khoản TikTok của con gái 12 tuổi, Brittany Edwards - 34 tuổi, đến từ Hartford, Connecticut (Mỹ) - cảm thấy bàng hoàng tột độ.

"Lúc đầu, tôi tức giận, hoang mang và không hiểu chuyện gì đang xảy ra", Edwards chia sẻ với New York Post.

Edwards phát hiện bài đăng của con gái sau khi được một phụ huynh khác nhắn tin hỏi thăm tình hình. Nội dung bài viết ám chỉ rõ ràng ý định tự sát.

Nữ y tá cảm thấy tức giận, bối rối và không hiểu nguyên nhân dẫn đến hành động của con gái. Cô hiện là một trong 5.000 phụ huynh tham gia kiện TikTok thông qua Claimshero - công ty hỗ trợ phụ huynh kiện TikTok.

Các phụ huynh gọi TikTok là "thuốc lá của thời đại số" và cho rằng nền tảng này đang cố chặn quyền đòi bồi thường của các gia đình.

Theo tiết lộ từ Kelvin Goode, người sáng lập ClaimsHero, vào tháng 7/2023, TikTok đã âm thầm bổ sung điều khoản vào thỏa thuận người dùng, yêu cầu cha mẹ phải nộp đơn kiện trong vòng một năm kể từ ngày con họ lập tài khoản. Nếu vượt quá thời hạn này, họ sẽ vĩnh viễn mất cơ hội đòi bồi thường thiệt hại.

"Sự xuất hiện điều khoản giới hạn thời gian kiện tụng càng khiến các bậc cha mẹ phải khẩn trương hơn trong việc buộc TikTok chịu trách nhiệm về những tác động tiêu cực của nền tảng này đối với trẻ em", ông Kelvin Goode nói.

Ngoài ra, TikTok cũng áp dụng điều khoản "không cho kiện theo nhóm", buộc các gia đình phải kiện tụng riêng lẻ, gây khó khăn và tốn kém

Tuy nhiên, người phát ngôn của TikTok khẳng định nền tảng này rất coi trọng sự an toàn và hạnh phúc của cộng đồng người dùng, đặc biệt là thanh thiếu niên.

"TikTok đã triển khai các biện pháp bảo vệ hàng đầu, bao gồm giới hạn độ tuổi cho các tính năng như nhắn tin trực tiếp và phát trực tiếp, mặc định tài khoản riêng tư cho trẻ vị thành niên và cung cấp các công cụ kiểm soát cho phụ huynh", người phát ngôn của TikTok nói.

Brittany Edwards cùng 5.000 phụ huynh khác đang kiện TikTok vì những tác hại mà nền tảng này gây ra cho con cái họ. Ảnh: New York Post.

"Bộ não TikTok"

Một nghiên cứu kỹ thuật của Tổ chức Ân xá Quốc tế đã phát hiện những người trẻ tuổi xem nội dung liên quan đến sức khỏe tâm lý trên TikTok có nguy cơ bị "lôi kéo" vào những luồng nội dung có hại, bao gồm video lãng mạn hóa, bình thường hóa hoặc khuyến khích tự tử.

Báo cáo chỉ ra hệ thống đề xuất nội dung và cách thu thập dữ liệu của TikTok có thể khuếch đại nội dung về trầm cảm và tự tử, gây nguy cơ làm trầm trọng thêm các vấn đề sức khỏe tâm thần hiện có.

"Hiện tượng 'bộ não TikTok' xuất phát từ việc xem video được cá nhân hóa bằng thuật toán được thiết kế để dự đoán chính xác nội dung nào được ưa thích để tương tác. Khi bạn xem được một video thú vị trên TikTok, não bộ của bạn sẽ bắt đầu tiết ra dopamine, tạo nên khoái cảm, thỏa mãn và sự hưng phấn, khiến não bộ bị nghiện tiết dopamine liên tục", TS Nina Cerfolio, bác sĩ tâm thần và chuyên gia về chấn thương tại Mỹ, giải thích.

TS Cerfolio cho biết điều này thường khuyến khích thanh thiếu niên tiếp tục sử dụng trang web để cảm thấy đã hòa nhập vào cộng đồng. Tuy nhiên, cảm giác này lại dần phá hủy niềm tin của trẻ về bản thân.

Một trường hợp đáng chú ý là câu chuyện của Brittany Edwards. Cô cho biết con gái mình trước đây là một đứa trẻ "luôn vui vẻ, hoạt bát" và "có thể làm bừng sáng cả căn phòng". Nhưng sau khi bắt đầu sử dụng TikTok, cô bé muốn trở nên giống những người mà cô bé thấy trên nền tảng này.

"Tôi cảm thấy con bé làm điều đó để hòa nhập", Edwards nói.

Tương tự, gia đình Michelle và Dean Nasca hiểu rõ bi kịch này hơn ai hết sau khi con trai 16 tuổi của họ, Chase, tự tử vào năm 2022. Trước khi qua đời, Chase đã xem hơn 1.000 video do TikTok tự đẩy, có nội dung về bạo lực và tự tử. Gia đình Nasca đã đệ đơn kiện TikTok tại tòa án bang New York.

TikTok từ chối bình luận vào thời điểm đó do vụ kiện đang chờ xử, nhưng người phát ngôn Jamie Favazza cho biết công ty cam kết đảm bảo an toàn cho thanh thiếu niên.

TikTok gây nghiện

Ban đầu, con gái của Brittany Edwards chỉ sử dụng TikTok một cách vô hại, tham gia các trào lưu nhảy múa và video viral. Tuy nhiên, theo thời gian, Edwards nhận thấy con mình ngày càng "tách biệt với mọi người" khi dành nhiều thời gian hơn cho TikTok.

"Con bé xem những video có chửi tục, nhảy múa không phù hợp và thậm chí cả nội dung về tình dục, ma túy - những thứ tôi cho rằng không phù hợp với độ tuổi của con", Edwards chia sẻ.

TS Nina Cerfolio cho biết trung bình một người Mỹ sẽ mở khóa điện thoại ít nhất 150 lần một ngày, và con gái của Edwards đã nghiện TikTok.

"Con bé sống với TikTok. Từ sáng sớm khi thức dậy, cho đến khi đánh răng, ăn sáng, nhâm nhi đồ ăn vặt hay thậm chí cả trong bữa tối, con bé luôn gắn chặt với điện thoại", Edwards nói.

Edwards cảm thấy bất lực khi con gái liên tục tạo tài khoản TikTok mới sau mỗi lần bị mắng. Trong vòng một năm, cô bé đã có tới 4 tài khoản khác nhau.

"Nhiều người trong chúng ta đã trở nên phụ thuộc và nghiện điện thoại đến mức quên cách hoạt động bình thường mà không có chúng. Thế giới xung quanh không còn là một cánh cửa rộng mở mà chỉ còn là màn hình điện thoại", TS Cerfolio nhận định.

Bà giải thích rằng nghiện điện thoại nghiêm trọng hơn đối với thanh thiếu niên và trẻ dễ bị ảnh hưởng bởi hành vi gây nghiện do các hoạt động của TikTok thúc đẩy.

Edwards khuyên các bậc phụ huynh nên hạn chế việc con dùng TikTok. Ảnh: Anivrze.

Sức khỏe tinh thần suy giảm

Một báo cáo mới từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) cho thấy tình trạng sức khỏe tâm lý của trẻ em nữ đang ở mức báo động.

Theo đó, năm 2021, 57% nữ sinh cảm thấy buồn chán hoặc tuyệt vọng kéo dài, gấp đôi tỷ lệ của nam sinh (29%). Gần 1/3 nữ sinh từng nghiêm túc nghĩ đến việc tự tử.

Nghiên cứu cho thấy hầu hết dấu hiệu của sức khỏe tâm lý kém, bao gồm suy nghĩ và hành vi tự tử, đều tăng cao trong 10 năm qua ở học sinh trung học.

Brittany Edwards hy vọng vụ kiện của 5.000 phụ huynh sẽ thúc đẩy TikTok áp dụng các biện pháp bảo vệ trẻ em, chẳng hạn như lọc nội dung phù hợp với lứa tuổi hoặc giảm tính gây nghiện của ứng dụng.

"TikTok gần như biến con gái tôi thành người không thể sống thiếu điện thoại. Con bé sẽ mất bình tĩnh nếu không có nó", Edwards nói.

Hướng dẫn dành cho phụ huynh của TikTok đề cập đến các tính năng "ghép đôi gia đình", khuyến khích "cha mẹ liên kết tài khoản TikTok của mình với con cái để quản lý nội dung, quyền riêng tư và các cài đặt liên quan đến sức khỏe".

Tuy nhiên, Edwards khuyên các bậc phụ huynh nên hạn chế hoặc không nên cho con dùng TikTok, nhất là khi nền tảng này cho phép lập tài khoản quá dễ dàng.

Ngọc Bích