Việt Nam sẵn sàng đối thoại với các nước và các tổ chức về nhân quyền
Cách tiếp cận với vấn đề nhân quyền tại mỗi quốc gia luôn có sự khác nhau, do đó, quan trọng nhất là đối thoại để giảm đi sự khác biệt và tìm sự tương đồng để cùng thúc đẩy bảo vệ quyền con người.
Tháng 10/2022, với 145 trên tổng số 189 phiếu hợp lệ, Việt Nam đã lần thứ hai trúng cử vào Hội đồng nhân quyền Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2023-2025, sau khi đảm nhiệm thành công vai trò này trong nhiệm kỳ 2014 - 2016.
Việt Nam được các thành viên của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) nhất trí ủng hộ là ứng cử viên duy nhất của ASEAN cho vị trí này; đồng thời cũng là ứng cử viên châu Á duy nhất của Cộng đồng Pháp ngữ.
Kết quả phiếu bầu cho thấy, sự tham gia tích cực của Việt Nam trong các hoạt động của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc, những cam kết và nỗ lực mạnh mẽ của Việt Nam về thúc đẩy và bảo vệ quyền con người đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận, tin tưởng và đánh giá cao.
Đoàn Việt Nam tham dự phiên họp bỏ phiếu và công bố kết quả thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc tháng 10/2022. Ảnh: Phái đoàn Việt Nam tại Liên Hợp Quốc
Việt Nam có tiếng nói mạnh mẽ hơn đối với các vấn đề trọng tâm của Liên Hợp Quốc
Tháng 4/2024, Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc đã thông qua Nghị quyết kỷ niệm 75 năm Tuyên ngôn quốc tế về nhân quyền và 30 năm Tuyên bố và Chương trình hành động Vienna do Việt Nam đề xuất. Sáng kiến này đã góp phần nâng cao nhận thức, quyết tâm hành động của cộng đồng quốc tế trong thực hiện các mục tiêu, tôn chỉ về quyền con người.
Chỉ tính riêng trong nhiệm kỳ hiện tại (2023-2025), trên cương vị thành viên Hội đồng nhân quyền, Việt Nam đã có 6 sáng kiến nổi bật tại 3 Khóa họp thường kỳ.
Lần thứ hai đảm nhận cương vị thành viên của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc, Việt Nam đã tích cực tham gia sâu và trách nhiệm hơn vào công việc chung tại Hội đồng trên tinh thần: “Tôn trọng và Hiểu biết; Đối thoại và Hợp tác; Tất cả các quyền; Cho tất cả mọi người”. Đây cũng là minh chứng về nỗ lực của Việt Nam trong thực thi quyền con người.
Đồng thời, Việt Nam có tiếng nói mạnh mẽ hơn đối với các vấn đề trọng tâm của Liên Hợp Quốc cũng như của cộng đồng quốc tế, như thực hiện Chương trình Nghị sự 2030 về phát triển bền vững, ứng phó với biến đổi khí hậu, di cư, bảo vệ và thúc đẩy quyền của phụ nữ, trẻ em, người khuyết tật, người thiểu số, người di cư, đặc biệt trong các cuộc khủng hoảng nhân đạo hoặc xung đột vũ trang trên phạm vi toàn thế giới.
Theo Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt: “Phương châm quan trọng Việt Nam đề ra từ khi vận động cho đến khi tham gia đó là thúc đẩy đối thoại và hợp tác. Thúc đẩy sự hiểu biết, tôn trọng lẫn nhau, bảo đảm sự thực hiện và thúc đẩy quyền con người một cách toàn diện nhất. Với mục tiêu là không để ai bị bỏ rơi lại phía sau trong quá trình phát triển”.
Không chỉ đề xuất sáng kiến, Việt Nam cũng có nhiều nỗ lực trong thực thi các khuyến nghị của Hội đồng Nhân quyền theo cơ chế rà soát định kỳ UPR. Trong số 241 khuyến nghị chấp thuận tại chu kỳ III, Việt Nam đã thực hiện có kết quả 209 khuyến nghị, thực hiện một phần 30 khuyến nghị.
Dẫn đầu đoàn Việt Nam tham gia Phiên Đối thoại về Báo cáo quốc gia theo Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV tại Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc vào ngày 7/5/2024 vừa qua, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt cho biết, phiên đối thoại đã thu hút sự quan tâm cao, với 133 nước đăng ký phát biểu và đưa ra 320 khuyến nghị cho Việt Nam. Qua rà soát sơ bộ, phần lớn các khuyến nghị Việt Nam nhận được lần này có nội dung tích cực, ta có thể chấp thuận. Có một số khuyến nghị ta cần cân nhắc thêm về tính phù hợp với luật pháp, chính sách, nguồn lực và khả năng thực thi.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt (thứ 2 từ phải sáng) dẫn đầu Đoàn đại biểu Việt Nam tham gia phiên đối thoại về Báo cáo quốc gia của Việt Nam về bảo vệ và thúc đẩy quyền con người theo cơ chế Rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc.
Việt Nam sẵn sàng đối thoại về nhân quyền
Đảng và Nhà nước Việt Nam có chính sách nhất quan trong việc bảo đảm quyền con người. Việt Nam sẵn sàng đối thoại cởi mở, thẳng thắn, hợp tác, xây dựng với tất cả các nước, kể cả về những điểm còn khác biệt, nhằm tăng cường hiểu biết lẫn nhau, sẵn sàng chia sẻ các kinh nghiệm tốt trong việc bảo đảm quyền con người.
Cách tiếp cận với vấn đề nhân quyền tại mỗi quốc gia luôn có sự khác nhau, do đó, quan trọng nhất là đối thoại để giảm đi sự khác biệt và tìm sự tương đồng để cùng thúc đẩy bảo vệ quyền con người. Thông qua đối thoại, Việt Nam sẽ hiểu hơn về nhân quyền của các nước, đồng thời, các nước sẽ hiểu rõ về thành tựu nhân quyền của Việt Nam.
Bên cạnh đối thoại, Việt Nam cũng đón và tạo điều kiện để các đoàn quốc tế đi thực tế, chứng kiến những thành tựu nhân quyền trong nước. Đặc biệt, đã có những chuyến thực tế trong những lĩnh vực nhạy cảm như tôn giáo. Qua đó, một lần nữa bác bỏ những luận điệu xuyên tạc, vu cáo Việt Nam vi phạm dân chủ nhân quyền.
Tháng 7/2023, Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU) đã tổ chức Đối thoại Nhân quyền thường niên. Tại đối thoại, EU hoan nghênh việc Việt Nam phê chuẩn hầu hết các công ước cốt lõi của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), đồng thời khuyến khích Việt Nam phê chuẩn Công ước 87 còn lại, cũng như thông qua nghị định về các tổ chức đại diện cho người lao động. Hai phái đoàn đã trao đổi quan điểm và mối quan tâm về pháp quyền và tiếp cận công lý, việc thúc đẩy các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa, sự bảo vệ các cá nhân trong hoàn cảnh dễ bị tổn thương.
Hai bên cũng cam kết cải thiện hơn nữa việc thụ hưởng các quyền dân sự và chính trị. EU đặc biệt nhấn mạnh đến quyền tự do ngôn luận và lập hội. Việt Nam và EU nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hợp tác với các cơ chế nhân quyền của Liên Hợp Quốc trong việc thúc đẩy nhân quyền. Cả hai bên nhấn mạnh rằng tất cả các quyền con người đều mang tính phổ quát, không thể chia cắt, phụ thuộc lẫn nhau và liên quan đến nhau.
Những tiến bộ và phát triển liên quan đến bình đẳng giới, quyền trẻ em, quyền của người LGBTI, chống nạn mua bán người cũng được thảo luận chi tiết.
Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU) tổ chức Đối thoại Nhân quyền thường niên tháng 7/2023
Tháng 6/2023, Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai, Trưởng Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại Liên Hợp Quốc tại Geneva đã có phiên đối thoại với Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc về Báo cáo về tình hình nhân quyền hằng năm. Tại phiên đối thoại này, Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai khẳng định Việt Nam cam kết tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc và OHCHR để giải quyết các vấn đề nhân quyền.
Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai chia sẻ, mặc dù Việt Nam cũng như các quốc gia khác đối mặt với nhiều thách thức trong thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền nhưng Việt Nam vẫn quyết tâm đảm bảo người dân được thụ hưởng đầy đủ các quyền con người; đồng thời nhấn mạnh Việt Nam ưu tiên tập trung củng cố pháp quyền, minh bạch, an ninh và an toàn xã hội cũng như tiến hành các cải cách cần thiết về pháp lý và kinh tế nhằm hỗ trợ cho quá trình phục hồi sau đại dịch COVID-19 và phát triển bao trùm, bền vững.
Bên cạnh đó, Đại sứ Lê Thị Tuyết Mai khẳng định Việt Nam cam kết thúc đẩy đối thoại thực chất và hợp tác hiệu quả với tất cả các quốc gia thành viên và các cơ chế nhân quyền của Liên Hợp Quốc; ủng hộ các nguyên tắc cơ bản về phổ quát, công bằng, khách quan, không chọn lựa và không can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia; đối thoại và hợp tác thực chất cũng như tuân thủ các nguyên tắc nêu trên là cách thức hiệu quả nhất để thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền.
Tại phiên Đối thoại về Báo cáo quốc gia theo Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV tại Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc ngày 7/5 vừa qua, nhiều nước đánh giá cao phần trình bày, đối thoại của Việt Nam, ghi nhận chính sách, nỗ lực và thành tựu của Việt Nam về bảo đảm quyền con người, nghiêm túc thực hiện các khuyến nghị UPR đã chấp thuận kể từ lần rà soát trước đến nay. Các nội dung được nhiều nước hoan nghênh, đánh giá cao là việc ta hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về quyền con người, nhất là xây dựng các chương trình quốc gia và đạt nhiều thành tựu về giảm nghèo, phát triển kinh tế, cải thiện phúc lợi xã hội, bảo đảm quyền giáo dục, quyền các nhóm dễ bị tổn thương, thực hiện các cam kết quốc tế về quyền con người và hợp tác với các cơ chế nhân quyền Liên Hợp Quốc.
Phiên Đối thoại về Báo cáo quốc gia theo Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV tại Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc ngày 7/5/2024
Cũng có một vài nước bình luận, đưa ra các khuyến nghị chưa thật sự phù hợp, dựa trên các thông tin không chính xác về việc bảo đảm quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, hội họp…
“Chúng ta sẽ tiếp tục đối thoại, cung cấp thông tin để các nước hiểu rõ hơn về tình hình thực tế ở Việt Nam. Qua các chu kỳ UPR, Việt Nam luôn được đánh giá tốt về nỗ lực triển khai nghiêm túc các khuyến nghị đã chấp thuận, nhất là thông qua việc xây dựng các kế hoạch quốc gia, các báo cáo giữa kỳ, quá trình tham vấn, lấy ý kiến của các tổ chức, cá nhân. Các nước cũng đánh giá tích cực tinh thần đối thoại chân thành, thẳng thắn và cởi mở của đoàn Việt Nam”, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt nói.
Để tiếp nối những đóng góp và cam kết trong thúc đẩy và đảm bảo quyền con người, tại phiên họp cấp cao Khóa 55 Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc (tháng 2/2024), Việt Nam thông báo sẽ tái ứng cử cho nhiệm kỳ 2026-2028. Việt Nam khẳng định các ưu tiên khi tham gia Hội đồng Nhân quyền, trong đó có bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương, bình đẳng giới, chuyển đổi số và quyền con người.
Dự kiến tại Khóa 56 tháng 6/2024, Việt Nam sẽ đề xuất nghị quyết hàng năm về bảo đảm quyền con người trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
