Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ sẽ tạo sức bật mạnh cho phát triển

Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, quy hoạch vùng Đông Nam Bộ sẽ tạo sức bật mạnh cho phát triển vùng. Ảnh: MPI

Quy hoạch đã cụ thể hóa Nghị quyết 24-NQ/TW

- Thưa Bộ trưởng, việc công bố bản quy hoạch vùng Đông Nam Bộ có ý nghĩa thế nào với sự phát triển của vùng?

- Thời gian qua, tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân của vùng đang có xu hướng chậm lại, thấp hơn tốc độ tăng trưởng bình quân của cả nước. Cùng với đó, đóng góp của vùng trong GDP của cả nước cũng có xu hướng giảm. Khu vực Đông Nam Bộ đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như tình trạng ùn tắc giao thông, thiếu cơ sở hạ tầng, ngập úng, ứng phó với biến đổi khí hậu...; trong khi các tiềm năng dư địa, lợi thế còn đang rất nhiều mà chưa khai thác hết.

Bản quy hoạch đã cụ thể hóa được Nghị quyết 24-NQ/TW của Bộ Chính trị về tầm nhìn phát triển vùng Đông Nam Bộ; tìm ra được những định hướng phát triển, không gian phát triển, động lực phát triển cho từng khu vực, từng địa phương hay từng ngành, lĩnh vực kinh tế. Bản quy hoạch vùng - nổi bật là hệ thống hạ tầng khung kết nối một cách đồng bộ hiện đại cho cả vùng, sẽ tạo tiền đề phát triển nhanh, bền vững, lâu dài không chỉ cho riêng vùng mà còn cho cả nước.

Như vậy, có thể nói, bản quy hoạch là cơ sở quan trọng để tháo gỡ các điểm nghẽn và nút thắt, khơi thông nguồn lực, để vùng Đông Nam Bộ phát triển mạnh mẽ, giống như một chiếc lò xo bị nén lại nay được bung ra.

- Cụ thể, bản quy hoạch có điều gì đáng chú ý, thưa Bộ trưởng?

- Nói đến nội dung của quy hoạch lần này của vùng thì có thể tập trung vào 3 từ: đột phá, tiên phong và liên kết.

Về đột phá, chúng ta đột phá từ tư duy, tầm nhìn cho đến tổ chức thực hiện.

Về tiên phong, vùng Đông Nam Bộ phải đi đầu trong năng động sáng tạo; đổi mới và cải cách; hình thành các lĩnh vực dẫn dắt và đóng góp cho đất nước, cho các vùng xung quanh; khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo; giáo dục đào tạo, phát triển văn hóa xã hội…

Về liên kết, giờ đây đã trở thành xu thế tất yếu. Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII và trong các Nghị quyết gần đây của Bộ Chính trị đều nhấn mạnh về ý nghĩa và tầm quan trọng của việc liên kết vùng. Trong bản quy hoạch, liên kết vùng có nhiều nội dung như liên kết hạ tầng, liên kết xã hội, liên kết về biến đổi khí hậu, liên kết về đào tạo nguồn nhân lực. Tất cả những điều đó cần phải có tính liên kết hỗ trợ, bổ sung cho nhau thì sẽ tận dụng khai thác được cơ hội, thế mạnh của vùng, của từng địa phương trong vùng.

Ví dụ, Cảng hàng không Quốc tế Long Thành nếu hoàn thành sẽ hướng tới là trung tâm trung chuyển của khu vực và thế giới; hình thành được một nền hậu cần bảo dưỡng sửa chữa, một nền kinh tế xoay quanh cảng hàng không đó để phục vụ cho hoạt động khai thác xuất nhập khẩu.

Quy hoạch lần này cũng nhấn mạnh TP. Hồ Chí Minh và vùng Đông Nam Bộ không chỉ là một vùng động lực, một cực tăng trưởng của cả nước mà phải so sánh với các nước trong khu vực, trong châu Á và trên thế giới, đúng tinh thần của Nghị quyết 24-NQ/TW. Như vậy, chúng ta đã nâng tầm của quy hoạch lần này, xác định sứ mệnh mới của vùng cũng như TP. Hồ Chí Minh là phải phát triển cao hơn, vượt bậc hơn và hoàn toàn có thể thực hiện được.

Có thể nói, với những tư duy mới, tầm nhìn mới như vậy, chúng ta sẽ có những cơ hội mới và những giá trị mới cho sự phát triển của vùng.

Một góc TP. Hồ Chí Minh. (Ảnh: daibieunhandan.vn)

Tổ chức thực hiện phải nhanh hơn, quyết liệt hơn

- Bộ trưởng có nhắc đến việc đột phá về tư duy, tầm nhìn trong bản quy hoạch. Ông có thể chia sẻ rõ hơn?

- Có nhiều cách đặt vấn đề về đổi mới tư duy, nhưng ở đây, góc tiếp cận cho vùng Đông Nam Bộ là: Chúng ta có thể biến cái không thể thành cái có thể, luôn luôn phải tiên phong, cùng phát triển và vượt lên. Phải có tư duy như vậy mới phát triển mạnh mẽ được!

Trước đây TP. Hồ Chí Minh và vùng Đông Nam Bộ luôn đi đầu cả nước về những mô hình kinh tế mới, thể chế mới, cơ chế mới, phương thức mới... Trong giai đoạn tới, đối với cơ chế mới có tính chất đặc thù, vượt trội, chúng ta cũng nên dành cho khu vực này được áp dụng những cơ chế thật mạnh mẽ, thật tiên phong để tạo bước phát triển thật tốt.

- Bản quy hoạch tốt, mang tính đột phá sẽ chỉ phát huy hiệu quả nếu thực thi tốt. Bộ trưởng có lưu ý gì cho việc triển khai thực hiện quy hoạch?

- Trước hết, phải nâng cao nhận thức, vai trò của liên kết vùng, xác định đó là xu thế tất yếu để cùng nhau phát triển.

Tiếp đến, phải có cơ chế chính sách đặc thù, vượt trội cho vùng. Vừa qua chúng ta đã có cơ chế, chính sách đặc thù cho TP. Hồ Chí Minh. Bây giờ, cần xem xét, nghiên cứu xem còn cơ chế chính sách gì nữa để thực hiện các mục tiêu đề ra.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang cùng các Bộ, ngành, địa phương nghiên cứu các cơ chế chính sách đặc thù cho cả vùng này, cũng như các vùng khác để có thể đề xuất những điểm phù hợp theo điều kiện đặc thù riêng, từ đó phát huy được tiềm năng, thế mạnh của từng vùng.

Hiện nay các vùng, đặc biệt là Đông Nam Bộ, phải có cơ chế huy động nguồn lực riêng. Nếu như chúng ta chỉ phụ thuộc vào ngân sách nhà nước thì rất khó hiện thực các mục tiêu đề ra vì nhu cầu đầu tư đang rất lớn. Nếu chúng ta mạnh dạn đầu tư, miễn là đầu tư đúng, đầu tư hiệu quả để nền kinh tế phát triển thì tư duy này hết sức quan trọng.

Một tư duy nữa là cần phải tập trung vào phát triển để duy trì sự ổn định chứ không phải tập trung vào ổn định để phát triển. Để quy hoạch tốt, cần phải quyết tâm tổ chức thực hiện nhanh hơn, quyết liệt hơn, hiệu quả hơn.

Cũng cần nhấn mạnh rằng, những vấn đề lớn của vùng sẽ được thảo luận ở Hội đồng điều phối vùng. Do đó, các địa phương cần tham gia tích cực, bởi có những vấn đề từng địa phương không thể tự giải quyết được thì Hội đồng sẽ giải quyết, cao hơn nữa là các cấp có thẩm quyền nhưng phải thông qua Hội đồng. Khi có sự tham gia tích cực của các địa phương vào hoạt động điều phối vùng thì chắc chắn sẽ giải quyết được nhiều vấn đề của vùng!

- Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!

Đan Thanh thực hiện