Phát huy sức mạnh thế trận chiến tranh nhân dân, 'thế trận lòng dân' ở Đồng bằng Bắc Bộ

Phóng viên (PV): Thưa đồng chí! Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, để từng bước làm chủ địa bàn, thu hẹp phạm vi đóng quân của địch, quân và dân Đồng bằng Bắc Bộ đã tiến hành xây dựng, củng cố thế trận CTND như thế nào?

Trung tướng Nguyễn Quang Cường: Bước vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, dưới sự lãnh đạo của các cấp bộ đảng, quân và dân Đồng bằng Bắc Bộ phát huy truyền thống đánh giặc giữ nước, ra sức xây dựng, củng cố thế trận CTND, từng bước làm chủ địa bàn đồng bằng, thu hẹp phạm vi đóng quân của địch. Đầu năm 1953, trên địa bàn Đồng bằng Bắc Bộ, thế trận CTND được củng cố vững chắc; khu du kích, căn cứ du kích được mở rộng, phong trào xây dựng làng chiến đấu phát triển rộng khắp, tạo điều kiện cho chiến tranh du kích phát triển.

Ngày 23-2-1954, Bộ Chính trị ra chỉ thị nêu rõ nhiệm vụ của quân và dân Đồng bằng Bắc Bộ: “Lợi dụng mọi cơ hội để đánh nhỏ, phá hoại giao thông, kho tàng, đánh địa lôi, phá hoại cầu đường, làm cản trở vận chuyển của địch...”. Chấp hành chỉ thị đó, quân và dân Đồng bằng Bắc Bộ đẩy mạnh chiến tranh du kích, phối hợp với chiến trường Điện Biên Phủ. Mở đầu là trận tập kích sân bay Gia Lâm (sân bay quan trọng bậc nhất ở Bắc Đông Dương, đầu cầu tiếp tế hàng không cho Điện Biên Phủ), phá hủy 18 máy bay, diệt 16 tên địch. Ngày 7-3-1954, phân đội chiến đấu gồm 32 chiến sĩ bộ đội tỉnh Kiến An (nay thuộc TP Hải Phòng) tập kích sân bay Cát Bi, 59 máy bay cùng nhiều vũ khí và phương tiện chiến đấu của địch bị phá hủy. Địch bị tổn thất nặng nề, gặp khó khăn trong việc dùng không quân tiếp tế cho các chiến trường.

Lãnh đạo Quân khu 3 chứng kiến các cơ quan Quân khu ký kết giao ước thi đua tại Lễ ra quân huấn luyện năm 2024. Ảnh: ĐỨC VIỆT

Trong cuộc tiến công chiến lược Đông Xuân 1953-1954, cùng với quân dân cả nước, quân dân Liên khu III, Khu Tả Ngạn (Quân khu 3 ngày nay) đã xây dựng và phát huy tốt sức mạnh “thế trận lòng dân”, xây dựng chính quyền mới, chủ động các phương án, kế hoạch tác chiến; tích cực đánh địch càn quét, thu hẹp phạm vi chiếm đóng của chúng, tạo điều kiện cho các lực lượng chiến dịch cơ động, triển khai, tạo lập thế trận; đồng thời phối hợp với bộ đội chủ lực trừ gian, bảo vệ địa bàn, bảo vệ các huyết mạch giao thông. Quân và dân Đồng bằng Bắc Bộ đã chủ động tiến công giành nhiều thắng lợi, tiêu diệt hơn 40.000 tên địch; bức rút, bức hàng 250 vị trí; bắn rơi, phá hủy 82 máy bay; thu và phá hủy nhiều vũ khí, phương tiện chiến tranh khiến địch không thể rút lực lượng cơ động để tăng cường cho các chiến trường.

Đi đôi với hoạt động quân sự, phong trào đấu tranh chính trị và công tác binh vận phát triển mạnh mẽ. Tại các vùng bị địch chiếm đóng, nhân dân nổi dậy phá bỏ hầu hết các trại tập trung, trở về quê cũ làm ăn. Phong trào đấu tranh của nhân dân chống địch bắt lính cũng diễn ra rộng khắp vùng đồng bằng. Chỉ tính riêng ở Khu Tả Ngạn, 3 tháng đầu năm 1954 đã có tới hơn 200 cuộc đấu tranh. Tháng 4-1954, Tỉnh ủy Hà Nam phát động đợt tiến công chính trị vào hàng ngũ địch; có ngày, hàng nghìn đồng bào kéo đến đồn bốt, doanh trại của địch, kêu gọi người thân trở về và đã có 4.082 binh lính địch bỏ ngũ.

PV: Đồng chí có thể khái quát những kết quả, đóng góp nổi bật của quân và dân Đồng bằng Bắc Bộ trong Chiến dịch Điện Biên Phủ?

Trung tướng Nguyễn Quang Cường: Bước vào Chiến dịch Điện Biên Phủ, với tinh thần “tất cả cho mặt trận”, “tất cả để chiến thắng”, quân và dân Đồng bằng Bắc Bộ thực hiện thắng lợi nhiệm vụ đóng góp sức người, sức của chi viện cho phía trước, nhất là mặt trận chính Tây Bắc-Điện Biên Phủ. Những tháng đầu năm 1954, gần 1 vạn thanh niên nhập ngũ bổ sung cho quân thường trực; lực lượng dân công từ các tỉnh đồng bằng Liên khu III, Khu Tả Ngạn tấp nập thồ, tải súng đạn, lương thực, thực phẩm ra tiền tuyến. Đặc biệt, tại tỉnh Ninh Bình và tỉnh Hòa Bình nằm trên đường tiếp viện từ Khu III, Khu IV lên Tây Bắc, quân và dân các huyện vùng tự do làm hàng trăm lán trại, kho tàng, xây dựng và bảo vệ binh trạm tiền phương số 1 của Tổng cục Cung cấp. Mặc dù vừa trải qua vụ đói ngặt nghèo, nhân dân các tỉnh Đồng bằng Bắc Bộ vẫn tự nguyện đóng góp cho Nhà nước hàng nghìn tấn lương thực, nhiều địa phương nộp vượt chỉ tiêu quy định. Liên khu III, Khu Tả Ngạn đã cung cấp cho Chiến dịch Điện Biên Phủ 1.464 tấn gạo, 64 tấn thịt, 266 tấn muối, 51,66 tấn rau khô, 6.400 dân công, 1.712 xe đạp thồ, 736 xe bò, xe ngựa... góp phần vào thắng lợi của Chiến dịch Điện Biên Phủ (7-5-1954). Thắng lợi này không chỉ là chiến công của các lực lượng trên chiến trường mà còn là sự góp sức của đồng bào cả nước, trong đó có sự đóng góp to lớn của quân và dân Đồng bằng Bắc Bộ, để lại bài học sâu sắc về xây dựng và phát huy "thế trận lòng dân".

PV: Vậy, đóng góp của quân và dân Đồng bằng Bắc Bộ trong Chiến dịch Điện Biên Phủ có ý nghĩa như thế nào đối với LLVT Quân khu 3 trong việc xây dựng "thế trận lòng dân" hiện nay, thưa đồng chí?

Trung tướng Nguyễn Quang Cường: Trước yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, hơn lúc nào hết, LLVT, cấp ủy, chính quyền và nhân dân trên địa bàn Quân khu 3 xác định tiếp tục xây dựng "thế trận lòng dân", tạo nền tảng vững chắc xây dựng nền quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trước hết, Đảng ủy, Bộ tư lệnh Quân khu 3 tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thường xuyên quán triệt sâu sắc quan điểm của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về CTND, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân. Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm không ngừng nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ các cấp, các ngành, LLVT và toàn dân về đường lối, quan điểm, tư duy mới của Đảng về bảo vệ Tổ quốc; nhận rõ âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch. Chăm lo xây dựng tổ chức đảng, chính quyền các cấp đủ năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu cao; triển khai thực hiện tốt công tác vận động quần chúng, xây dựng cơ sở chính trị địa phương vững mạnh. Tích cực tham gia phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, nhất là địa bàn biên giới, biển, đảo, địa bàn kinh tế-xã hội còn nhiều khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số và trọng điểm về tôn giáo. Triển khai sâu rộng Phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, bảo đảm an sinh xã hội và củng cố "thế trận lòng dân" ngày càng vững mạnh.

Nâng cao chất lượng tổng hợp của LLVT Quân khu theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, có biên chế tinh, gọn, mạnh, số lượng phù hợp, có bản lĩnh chính trị vững vàng, chất lượng tổng hợp và trình độ sẵn sàng chiến đấu cao. Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp quán triệt, thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Trung ương và Quân ủy Trung ương về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ gắn với thực hiện Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII) về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!

BÌNH AN (thực hiện)