Lý giải những hiểu lầm về cuộc đời Hoàng hậu Nam Phương

(Từ phải sang) TS Vĩnh Đào và tác giả Nguyễn Thị Thanh Thúy. Ảnh: Đông Miên.

Vua Bảo Đại và Hoàng hậu Nam Phương - vị vua và hoàng hậu cuối cùng của Việt Nam - cho đến nay vẫn nhận được nhiều sự quan tâm của công chúng. Tuy nhiên, trong khi sử liệu về Vua Bảo Đại tương đối đầy đủ, thì tài liệu về Hoàng hậu Nam Phương lại rất ít. Nhiều cuốn sách, nghiên cứu, tư liệu đã được công bố, nhưng có không ít chi tiết, sự kiện còn mơ hồ, mâu thuẫn hay những giai thoại chưa được kiểm chứng.

Cái nhìn từ hậu duệ hoàng tộc

Theo dấu Hoàng hậu Nam Phương và Vua Bảo Đại là cuốn sách được thực hiện bởi TS Vĩnh Đào - một hậu duệ hoàng tộc triều Nguyễn - và tác giả Nguyễn Thị Thanh Thúy nhằm làm rõ những thông tin còn mơ hồ trong lịch sử. Trong buổi ra mắt sách ngày 18/5, TS Vĩnh Đào khẳng định mục tiêu của cuốn sách là “viết chính xác, khách quan để độc giả có một cái nhìn đúng đắn về Hoàng hậu Nam Phương”.

Để làm được điều đó, hai tác giả đã dành ba năm thực hiện nhiều chuyến đi thực tế đến những nơi lưu dấu của Vua Bảo Đại và Hoàng hậu Nam Phương ở Việt Nam như Sài Gòn, Tiền Giang, Chợ Lớn, Biên Hòa, Đà Lạt, Kon Tum, ra Quy Nhơn, Huế, Hà Nội… và cả ở Pháp, những nơi nhà vua, hoàng hậu đã đi qua, sinh sống.

Theo dấu Hoàng hậu Nam Phương và Vua Bảo Đại là cuốn tư liệu được viết theo trình tự thời gian, từ khi họ còn là thiếu nữ Nam Kỳ và hoàng thái tử triều Nguyễn cho đến những năm tháng cuối đời sống ẩn dật. Không chỉ trình bày nhiều tư liệu lần đầu tiên được công bố về cuộc đời Vua Bảo Đại và Hoàng hậu Nam Phương, tác phẩm còn đưa ra góc nhìn và lập luận có giá trị của tác giả.

Tác phẩm Theo dấu Hoàng hậu Nam Phương và Vua Bảo Đại. Ảnh: Đông Miên.

TS Vĩnh Đào (Nguyễn Phước Vĩnh Đào), vừa là con cháu hoàng tộc triều Nguyễn, vừa là một nhà nghiên cứu. Nhờ đó, các thông tin về Vua Bảo Đại và triều Nguyễn được ông tổng hợp và phân tích một cách sâu sắc. Ông hiện sinh sống tại Pháp. Để tìm kiếm các tư liệu tại Việt Nam, ông hướng dẫn học trò mình - tác giả Nguyễn Thị Thanh Thúy, trong việc sưu tầm, khảo cứu, xác minh những chứng cứ cần thiết.

Xác định ngày sinh, quê quán đúng của Hoàng hậu Nam Phương

Các tác giả cho biết họ đã có dịp tiếp cận nhiều tư liệu gốc, gặp nhân chứng và hậu duệ của những người cùng thời, phỏng vấn nhiều nhân chứng trong và ngoài nước. Gây chú ý nhất có lẽ là việc xác định được ngày sinh và quê quán đúng của Hoàng hậu Nam Phương.

Theo các tác giả, ngày sinh của Hoàng hậu Nam Phương không phải ngày 4/12/1914 như triều đình Huế đã công bố, mà là ngày 14/11/1913 được khắc trên bia mộ của bà. Kết luận này được đưa ra sau khi đối chiếu bản khai sanh lưu trữ tại Trung tâm Quốc gia Văn khố Hải ngoại Pháp và bản trích lục sổ Rửa tội tại Thánh đường Sài Gòn năm 1913. Nơi sinh của bà trước đây được cho là ở Gò Công, tỉnh Tiền Giang cũng được xác thực là một sự nhầm lẫn về địa danh. Trên thực tế, bà sinh ra tại nơi có tên Gò Công thuộc thành phố Thủ Đức (TP.HCM) ngày nay.

Bên cạnh đó, nhiều câu chuyện khác cũng được hé lộ như mối quan hệ của bà với giới thượng lưu, quý tộc Pháp, những việc triều chính lẫn những câu chuyện tình cảm của Vua Bảo Đại và đặc biệt là quãng thời gian 16 năm ở Pháp của gia đình Hoàng hậu Nam Phương. Những năm sau cùng của cựu hoàng Bảo Đại cũng được thuật lại bởi người con út của ông là Patrick-Esdouard Bloch Carcenac, người đã trải qua thời kỳ thơ ấu bên cha và thường xuyên gặp ông trong những năm cuối đời.

“Hành trình theo dấu Hoàng hậu Nam Phương và Vua Bảo Đại gian nan nhưng đầy thú vị”, các tác giả viết. Nhờ sự kiên trì trong suốt 3 năm, cả hai đã để lại một nguồn tư liệu hữu ích trong việc lý giải những thông tin bất nhất về cuộc đời vị vua và hoàng hậu cuối cùng của triều Nguyễn.

Đông Miên