Lãi suất điều hành liệu có sớm tăng trở lại?

Đầu tháng 5/2024, lãi suất tiết kiệm tại không ít ngân hàng thương mại có dấu hiệu rục rịch tăng (khoảng 0,2-0,5%), trong bối cảnh tiền gửi của người dân rút dần ra khỏi hệ thống ngân hàng để đầu tư các kênh khác có khả năng sinh lời cao hơn.

Theo dự báo của Công ty cổ phần Chứng khoán MB (MBS), cầu tín dụng sẽ có xu hướng tăng từ giữa năm 2024, khi sản xuất và đầu tư tăng tốc trong những tháng cuối năm. Lũy kế 4 tháng đầu năm 2024, Chỉ số Sản xuất công nghiệp (IPP) tăng 6% so với cùng kỳ, Chỉ số Quản trị người mua hàng (PMI) tăng lên 50,3. Đầu tư công và tư nhân đều dần tăng 5,9%. Tuy nhiên, theo MBS, lãi suất đầu ra sẽ vẫn duy trì ở mặt bằng hiện tại trong bối cảnh các cơ quan quản lý nhà nước và ngân hàng nỗ lực hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn.

Trên thị trường liên ngân hàng, lãi suất liên ngân hàng tăng vọt, phát tín hiệu về cầu thanh khoản trong tháng 4. Cụ thể, lãi suất qua đêm từ mức 0,1% cuối tháng 3, leo lên mức đỉnh 4,9% vào ngày 17/4, sau đó hạ nhiệt và duy trì quanh vùng 4,4% trong tuần cuối tháng.

Giới phân tích cho rằng, lãi suất liên ngân hàng tăng mạnh chủ yếu do NHNN đã hút ròng khoảng 58.000 tỷ đồng ra khỏi hệ thống trong thời gian từ ngày 1/4 đến ngày 3/5. Bên cạnh đó, tính đến ngày 29/3, tăng trưởng tín dụng ghi nhận mức 1,34%, cao hơn so với mức 0,26% trước đó. Từ ngày 2/4, NHNN bắt đầu bơm ròng trở lại vào hệ thống cùng với việc phát hành tín phiếu kỳ hạn 7-14 ngày, lãi suất 4-4,25%. Giá trị tiền ròng vào hệ thống khoảng 145.300 tỷ đồng tính đến cuối tháng 4/2024, trong đó bao gồm 27.000 tỷ đồng tín phiếu đáo hạn. Ước tính, có khoảng 57.200 tỷ đồng tín phiếu sẽ tiếp tục đáo hạn trong tháng 5/2024. NHNN hút tiền trong lưu thông qua phát hành tín phiếu để giảm áp lực cho tỷ giá, nhất là khi tỷ giá tăng cao trong thời gian gần đây.

TS. Lê Anh Tuấn, Giám đốc chiến lược Dragon Capital dự báo, áp lực tỷ giá có thể khiến NHNN nâng lãi suất tiền gửi thêm 0,5-1,5% trong 3-6 tháng tới. Đây là yếu tố vĩ mô lớn nhất có thể tác động đến thị trường chứng khoán. Ông Tuấn cho rằng, bước sang quý II/2024, các yếu tố kinh tế vĩ mô trong nước có nhiều biến động, gây ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán và nhiều kênh đầu tư khác. Tỷ giá tăng nóng, khiến NHNN phải có nhiều động thái để đối phó, thậm chí có thể cân nhắc nâng nhẹ lãi suất huy động. Bên cạnh đó, bất ổn từ bối cảnh thế giới cũng như sức khỏe của doanh nghiệp trong nước là những yếu tố mà nhà đầu tư cần quan tâm.

Báo cáo phân tích mới đây của HSBC cho biết, trong bối cảnh áp lực lên VND đang gia tăng, đã có những băn khoăn liệu điều này có thúc giục NHNN tăng lãi suất hay không. Nhưng HSB cho rằng, khả năng này sẽ không xảy ra. Việc tăng lãi suất trong khi tăng trưởng tín dụng còn yếu sẽ không có lợi cho tăng trưởng kinh tế và đây cũng không phải “liều thuốc” hỗ trợ đồng nội tệ.

Shinhan Bank cũng đưa ra nhận định, NHNN có khả năng duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. NHNN đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2024 là 15% và chỉ đạo các ngân hàng thương mại đẩy mạnh triển khai, thực hiện các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, góp phần hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Các ngân hàng đang nỗ lực giảm lãi suất, đơn giản thủ tục, kích cầu tín dụng... nên mặc dù phải đối mặt nhiều yếu tố rủi ro như giá dầu quốc tế tăng, giá lương thực tăng do biến đổi khí hậu, nhưng khả năng NHNN thay đổi quan điểm trong điều hành chính sách tiền tệ là không cao.

Tương tự, theo UOB, NHNN sẽ giữ lãi suất tái cấp vốn mức 4,5% như hiện nay. Đà phục hồi trong lĩnh vực sản xuất và ngoại thương là những yếu tố tích cực có thể giúp ổn định VND. Ngoài những trở ngại bên ngoài trong ngắn hạn, UOB kỳ vọng VND sẽ nhận được sự hỗ trợ từ các yếu tố cơ bản vững chắc và sự phục hồi tiếp theo của đồng nhân dân tệ (CNY). Dự báo trong quý II/2024, tỷ giá là 25.600 VND/USD, trong quý III/2024 là 25.100 VND/USD, trong quý IV/2024 là 24.800 VND/USD và trong quý I/2025 là 24.600 VND/USD.

Vân Linh