Công nghệ hiện đại hỗ trợ điều tra vụ án

Dùng VR để kiểm tra lời khai

Nhà tâm lý học Ulrike Kruse từ Đại học Friedrich Schiller Jena đã tạo ra những phương tiện hỗ trợ trực quan, thông qua phương pháp khác thường là quay những câu chuyện tội phạm nhỏ. Cùng với đồng nghiệp của mình, Giáo sư Kruse báo cáo về nghiên cứu của mình: “Tôi đã nghiên cứu chuyên sâu về chủ đề này trong nhiều năm và liên tục nhận thấy hầu như không có bất kỳ tài liệu nào có sẵn cho các chương trình nghiên cứu trong lĩnh vực này. Vì lý do này, tôi quyết định tự mình tạo ra những kích thích như vậy, sử dụng chúng cho nghiên cứu của riêng mình và trên hết là cung cấp chúng cho đồng nghiệp trên toàn thế giới”.

Để đạt được mục tiêu, Kruse quay 6 đoạn phim ngắn với sự hỗ trợ của các nhóm kịch nghiệp dư, trong đó tái hiện một số hành vi phạm tội nhỏ - chẳng hạn như móc túi trong một công viên đông đúc.

Nhà tâm lý học Ulrike Kruse từ Đại học Jena thử nghiệm thiết bị tương tác mới.

Để sử dụng phương pháp Thực tế ảo (VR) và nhờ đó làm cho các tình huống nhân chứng trở nên thực tế hơn nữa, nhà tâm lý học cũng sử dụng công nghệ 3D. Trong bước tiếp theo, nhà nghiên cứu tìm kiếm 16 người trông giống thủ phạm trong video để chụp ảnh họ cho loạt cuộc diễu hành nhận dạng mô phỏng cũng như tạo ra các bức chân dung 3D về họ. Kruse nói: “Tôi đã tạo tờ rơi, tìm kiếm trên mạng xã hội và tiếp cận cá nhân mọi người. Tổng cộng, giai đoạn này chiếm nhiều thời gian nhất”.

Việc biên soạn cơ sở dữ liệu ảnh cũng mất nhiều thời gian vì Kruse phải kiểm tra một cách khách quan xem những người đàn ông đó có thực sự giống nhau đến mức khó hiểu hay không. Vì mục đích này, một số người xem video và sau đó cung cấp mô tả bằng văn bản về thủ phạm. Trong một khảo sát trực tuyến, 130 nhân chứng giả, như họ được gọi, sau đó xác định người có các đặc điểm phù hợp bằng cách xem những bức ảnh. Kruse tuyên bố: “Trong bài kiểm tra công bằng như vậy, trong trường hợp tốt nhất, tất cả những người trong đội hình ảo này đều được chọn một vài lần vì tất cả họ đều phải phù hợp với mô tả. Trong trường hợp này, nó hoạt động rất tốt”.

Nhà tâm lý học Ulrike Kruse ban đầu sử dụng tài liệu này cho nghiên cứu của riêng mình. Ví dụ, trong quá trình lấy bằng tiến sĩ, Kruse nghiên cứu câu hỏi liệu những người thường nhớ khuôn mặt giỏi cũng có phải là những nhân chứng giỏi hay không. Kruse giải thích: “Nếu đúng như vậy, bạn có thể - nói một cách đơn giản - yêu cầu nhân chứng trước tòa kiểm tra tổng quát khả năng của họ trong lĩnh vực này và bằng cách này đánh giá tốt hơn độ tin cậy của họ. Tuy nhiên, kết quả cuối cùng vẫn đang chờ xử lý”.

Với tài liệu trực quan đã tạo ra, nhà nghiên cứu Kruse khám phá những con đường hoàn toàn mới, vì cho đến nay hầu như không có nghiên cứu nào trong đó đối tượng thử nghiệm đã sử dụng kính VR để đắm mình trong thực tế ảo với vai trò là nhân chứng. Kruse nói: “Cho đến nay, hóa ra là rất khó để duy trì sự chú ý khi bạn hoàn toàn đắm chìm trong tình huống đó. Ví dụ, trong một thử nghiệm, chưa đến 1/5 trong số 68 người tham gia thể hiện khả năng nhận biết chính xác. Do đó, cần phải nghiên cứu sâu hơn trong lĩnh vực này”.

Nhà nghiên cứu Luling Wu của Đại học Bath.

Tương tác tăng cường độ chính xác

Một nghiên cứu mới tiết lộ, việc cho phép nhân chứng tự động khám phá các khuôn mặt kỹ thuật số bằng quy trình tương tác mới giúp cải thiện đáng kể độ chính xác nhận dạng so với quy trình phân loại video và mảng ảnh được cảnh sát trên toàn thế giới sử dụng. Các nhóm tương tác trình bày loạt khuôn mặt 3D kỹ thuật số mà nhân chứng có thể xoay và xem từ nhiều góc khác nhau bằng chuột máy tính - cho phép nhân chứng chủ động khám phá và khớp các khuôn mặt với trí nhớ của họ. Các nhà tâm lý học nhận thấy rằng quy trình tương tác cho phép nâng cao khả năng của mọi người trong việc xác định chính xác thủ phạm và tránh xác định sai.

Tác giả chính và tiến sĩ Marlene Meyer từ Trường Tâm lý học thuộc Đại học Birmingham, cho biết: “Nhân chứng giỏi hơn nhiều trong việc phân biệt những kẻ vô tội với những kẻ tình nghi có tội bằng cách sử dụng đội hình tương tác. Công nghệ này tạo ra các điều kiện truy xuất giúp tăng hiệu suất bộ nhớ”. Nhóm nhà nghiên cứu tuyển dụng 550 tình nguyện viên “nhân chứng” để kiểm tra khả năng nhận dạng chính xác những cá nhân đã nhìn thấy trước đó. Để kiểm tra ký ức của họ, nhân chứng được cho xem hình ảnh của hung thủ cùng với hình ảnh bổ sung của những khuôn mặt tương tự. Nhóm nhà nghiên cứu nhận thấy việc trình bày hình ảnh thông qua các dòng tương tác giúp cải thiện độ chính xác lên 27-35% so với các mảng ảnh và 35-75% so với các dòng video.

Việc cho phép nhân chứng tự động khám phá khuôn mặt kỹ thuật số bằng quy trình tương tác mới giúp cải thiện đáng kể độ chính xác nhận dạng.

Giáo sư Heather Flowe từ Trường Tâm lý học thuộc Đại học Birmingham nhận xét: “Bằng cách tích hợp công nghệ này, chúng ta có thể quan sát thấy sự giảm đáng kể những lỗi nhận dạng, điều này sẽ mở đường cho những kết quả công bằng hơn trong điều tra tội phạm và tố tụng trên toàn thế giới. Bản cập nhật công nghệ này cho các thủ tục của cảnh sát đảm bảo việc thử nghiệm và áp dụng thêm để ngăn chặn việc kết án sai”. Đây là nghiên cứu đầu tiên so sánh thực nghiệm đội hình tương tác với đội hình video và mảng ảnh của cảnh sát. Kết quả, hiển thị đội hình tương tác' ưu thế hơn hai thủ tục nhận dạng được sử dụng rộng rãi nhất được sử dụng bởi cơ quan thực thi pháp luật, có khả năng cách mạng hóa cách cơ quan thực thi pháp luật tiến hành nhận dạng nhân chứng.

Matt Whitwam, Giám đốc Promaps - một công ty phần mềm cung cấp cho lực lượng cảnh sát với công nghệ dòng sản phẩm, đánh giá: “Nghiên cứu này nêu bật tiềm năng thú vị của đội hình tương tác. Chúng tôi mong muốn được hợp tác với cơ quan thực thi pháp luật để thử nghiệm hệ thống tương tác khai thác tiến bộ công nghệ nhằm điều tra chính xác hơn”.

Thuốc nhuộm phát sáng lấy cảm hứng từ sứa

Hãy tưởng tượng một hiện trường vụ án. Rất có thể, bạn cũng đang tưởng tượng ai đó đang lau bụi để tìm dấu vân tay. Bất chấp những cuộc tranh luận gần đây về việc liệu bằng chứng dấu vân tay có chính xác và đáng tin cậy hay không, nó vẫn có thể tỏ ra cực kỳ hữu ích trong một số trường hợp nhất định - chẳng hạn như thu hẹp danh sách nghi phạm tiềm năng. Thật không may, kỹ thuật này thường sử dụng một số loại bột độc hại - bao gồm cả các chất hóa dầu có hại cho môi trường và có thể làm hỏng bằng chứng DNA.

Nhờ sự hợp tác giữa cộng đồng nhà khoa học từ Đại học Bath của Anh và Đại học Sư phạm Thượng Hải của Trung Quốc, điều này có thể thay đổi trong tương lai. Trong một nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Hóa học Mỹ, một nhóm nhà nghiên cứu đưa ra trường hợp về một phương pháp mới loại bỏ dấu vân tay tiềm ẩn - một loại thuốc xịt hòa tan trong nước không chỉ an toàn hơn và nhanh hơn mà còn dễ kiểm tra hơn nhờ khả năng phát sáng của nó trong bóng tối.

Protein huỳnh quang màu xanh lá cây có thể được tìm thấy trong sứa cho phép cung cấp một phương pháp mới để loại bỏ dấu vân tay.

Trong hàng triệu năm, nhiều loài động vật không xương sống ở đại dương chứa Protein huỳnh quang xanh (GFP) có khả năng phát huỳnh quang trong những điều kiện ánh sáng nhất định. Biết được điều này, nhóm nghiên cứu tạo ra hai loại thuốc nhuộm khác nhau, LFP-Vàng và LFP-Đỏ, dựa trên protein có trong sứa. “Dấu vân tay tiềm ẩn” - LFP-Vàng và LFP-Đỏ - được sử dụng bằng cách sử dụng một bình xịt đơn giản, sau đó liên kết có chọn lọc với những phân tử tích điện âm trong dấu vân tay. Sau khi dính vào các bản in còn sót lại, thuốc nhuộm bắt đầu phát sáng dưới ánh sáng xanh chỉ sau 10 giây.

Điều thú vị là giải pháp này chỉ “phát huỳnh quang yếu” trước khi áp dụng cho LFP - theo nhà nghiên cứu Luling Wu của Đại học Bath trong một hồ sơ gần đây. Chỉ khi thuốc nhuộm tương tác với chất béo hoặc axit amin của dấu vân tay được tạo ra bởi dầu và mồ hôi trên da thì chúng mới sáng hơn. Bởi vì nó được áp dụng dưới dạng sương mù mịn nên người giám định pháp y không cần phải lo lắng về những tia bắn có thể làm ảnh hưởng đến dấu vân tay. Nó cũng tránh được tình trạng lộn xộn thường đi kèm với việc phủi bụi bằng những loại bột thường độc hại và thậm chí còn hiệu quả trên bề mặt cứng hơn như bê tông hoặc gạch.

Trong tương lai, nhóm nhà nghiên cứu hy vọng sẽ cung cấp giải pháp ít độc hại hơn của họ trên thị trường cũng như mở rộng số lượng màu huỳnh quang cho phép đảm bảo sử dụng trên nhiều bề mặt hơn. Nhà phân tích pháp y có thể không coi bằng chứng dấu vân tay là chắc chắn như trước, nhưng với phương pháp phát hiện thay thế, họ có thể sớm loại bỏ chúng một cách chính xác và an toàn hơn. Hơn nữa, làm như vậy sẽ không có nguy cơ làm hỏng bất kỳ manh mối DNA nào ở gần, vốn được săn lùng nhiều hơn.

Diên San (Tổng hợp)